به‌ریتانیا.. وەک نه‌یاره كۆنه‌كه‌ى عێراق ده‌رده‌كه‌وێته‌وه!
فه‌یسه‌ڵ خه‌لیل-نوچه‌نێت
به‌ریتانیا له شه‌ڕ و ئاشتیدا په‌یوه‌ندییه‌كى دێرینى له‌گه‌ڵ عێراق هه‌یه، ئه‌و وڵاتێكى زلهێزه كه له‌سه‌ره‌تاى سه‌ده‌ى بیسته‌م عێراقى داگیركردووه، جارى دووه‌میش له ساڵى 2003 له‌گه‌ڵ ئه‌مریكا له داگیركردنى عێراق به‌شدار بووه. هه‌ر چه‌نده له جارى دووه‌م به‌ریتانیا به 35 هه‌زار سه‌رباز به‌شداریكرد، له ڕووى ژماره‌وه دووه‌م هێز بوو له‌دواى ئه‌مریكاوه، به‌ڵام به‌ریتانیا له به‌سڕه وه‌ستا و پێشڕه‌وى نه‌كرد. ئه‌و كات چاودێرانى سیاسى باسیان له‌وه كرد، هۆكارى پێشڕه‌وى نه‌كردن په‌یوه‌ندى به سڵكردنه‌وه‌ى به‌ریتانیا هه‌بووه له عێراق، چونكه پێشتر ئه‌زموونێكى ترى له عێراق هه‌یه.
كاندیدبوونى جه‌عفه‌ر سه‌در تاكه
به‌ڵگه‌ى شیعه‌كانه بۆ بوونى ده‌ستوه‌ردانى به‌ریتانیا
هه‌ر چه‌نده به‌ریتانییه‌كان له‌و كاته‌وه دووپات له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كه‌نه‌وه ئه‌وان ده‌ست له كاروبارى سیاسى عێراق وه‌رناده‌ن، به‌ڵام ئه‌م لێدوانانه به‌رپرسانى شیعه به تایبه‌تى ئه‌وانه‌ى سه‌ر به ئێرانن رازى ناكات، بۆیه به‌ریتانیا به ده‌ستوه‌ردان و ته‌نانه‌ت به پیلانگێڕییش تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن.
له نوێترین راپۆرته‌دا كه دوو رۆژ له‌مه‌وبه‌ر له ماڵپه‌ڕى "میدڵ ئیست ئاى" بڵاوكراوه‌ته‌وه، باس له‌وه كراوه به‌رپرسانى شیعه ئه‌وانه‌ى خۆیان به به‌ره‌ى چوارچێوه‌ى هاوئاهه‌نگى ده‌ناسێنن، ره‌خنه له به‌ریتانیا ده‌گرن و به‌وه تۆمه‌تبارى ده‌كه‌ن گوایه پیلانێكى هه‌یه بۆ دوورخسته‌وه‌یان له ده‌سه‌ڵاتى عێراق. به‌ریتانیا ئه‌م "پیلانه‌یش" له‌رێگه‌ى موقته‌دا سه‌در رێبه‌رى ره‌وتى سه‌در و هاوپه‌یمانه‌كانى جێبه‌جێ ده‌كات كه پارتى دیموكراتى كوردستان و هاوپه‌یمانى سه‌روه‌ریى "سیاده" سوننه‌یه.
ماڵپه‌ڕه به‌ریتانییه‌كه چه‌ندان به‌رپرسى شیعه‌ى له به‌ره‌ى چوارچێوه‌ى هاوئاهه‌نگى و ره‌وتى سه‌در دواندووه، بۆ ئه‌وه‌ى زانیارى له‌سه‌ر ئه‌و پڕۆژه‌یه ده‌ستكه‌وێت. یه‌كێك له سه‌ركرده‌كانى شیعه كه ناوى نه‌هاتووه بۆ ماڵپه‌ڕه‌كه باسى له‌وه كردووه، "ئه‌م پڕۆژه‌یه چه‌ندان ساڵه هه‌یه به‌ڵام ئێستا به‌ریتانیا كه‌سێكى گونجاوى دۆزیوه‌ته‌وه، بۆئه‌وه‌ى جێبه‌جێى بكات".
به‌گوێره‌ى راپۆرته‌كه شیعه‌كان پێیانوایه له ساڵى 2018 وه به‌ریتانیا ده‌یه‌وێ ئه‌و چینه ده‌سه‌ڵاتداره‌ى عێراق له ده‌سه‌ڵات دوور بخاته‌وه، به‌ڵام ئێستا ده‌زانێ سه‌در بۆ ئه‌وه گونجاوه، بۆیه پشتگیرى ده‌كات. ئه‌م بابه‌ته ته‌نیا گومانێك نییه به‌رپرسان به ناوى خوازراوه و ئاشكرانه‌كراو قسه‌ى له‌سه‌ر بكه‌ن، به‌ڵكو له راپۆرته‌كه باس له‌وه كراوه به راشكاوى ئه‌م بابه‌ته له‌لایه‌ن هادى عامرى سه‌رۆكى هاوپه‌یمانى فه‌تح و رێكخراوى به‌در، به مارك براسیۆن ریچاردسۆن باڵیۆزى به‌ریتانیا له عێراق گوتراوه.
ته‌نیا لایه‌نه شیعه‌كانى سه‌ربه ئێران به‌ریتانیا
به پیلانگێڕ ده‌زانن
دیداره‌كه‌ى عامرى و ریچاردسۆن له دووى ئه‌م مانگه له به‌غدا به‌ڕێوه‌چووه، نووسینگه‌ى عامرى به ئاشكرا له راگه‌یێندراوێك ده‌ڵێ، "هادى عامرى به ریچاردسۆنى گوتووه، زانیاریمان له هه‌واڵگرى جیهان هه‌یه كه به‌ریتانیا پیلانێكى هەیە و ده‌ست ده‌خاته كاروبارى سیاسى عێراقه‌وه". میدڵ ئیست ئاى زانیارى ئه‌وه‌ى ده‌ستكه‌وتووه له كۆبوونه‌وه‌كه‌ى عامرى و ریچاردسۆن گرژیى دروست بووه.
رۆژنامه‌كه له‌سه‌ر ئه‌گه‌رى بوونى پرۆژه‌یه‌كى له‌م شێوه‌یه ده‌ڵێ، "به‌ڵگه‌یه‌ك نییه به‌ریتانییه‌كان له‌پشت پڕۆژه‌كه‌ى سه‌در بن. كاتێك بابه‌ته‌كه په‌یوه‌ندى به بوونى بیانییه‌كان بێت له عێراق ئه‌وا ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانى ئه‌مریكا و ئێران زۆر له به‌ریتانیا به‌هێزترن، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یشدا به‌ریتانییه‌كان له‌دواى 2003 وه رۆڵێكى گرنگیان له بڕیاره سه‌ره‌كییه‌كانى عێراق هه‌بووه".
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ماڵپه‌ڕه به‌ریتانییه‌كه نكۆڵى له‌وه نه‌كات كه په‌یوه‌ندییه‌كى تایبه‌ت له‌نێوان سه‌درییه‌كان و به‌ریتانیا هه‌بێت، میدڵ ئیست ئاى ده‌ڵێ، "ئه‌وان مه‌شق و راوێژ له به‌ریتانییه‌كان وه‌رده‌گرن، ئه‌م زانیارییه‌یش له چه‌ندان سه‌رچاوه جیاوازه‌وه وه‌رگیراوه".
وه‌ك تێبینى ده‌كرێت ئه‌م په‌یوه‌ندییه‌ى به‌ریتانیا له‌گه‌ڵ لایه‌نه‌كانى ترى شیعه بوونى نییه، یان هاوشێوه‌ى سه‌در نییه. ته‌نانه‌ت زۆرجارى تریش گرژیى له‌نێوان باڵیۆزخانه‌ى به‌ریتانیا له عێراق و لایه‌نه شیعه‌كان دروست بووه. له‌وانه ئه‌و كاته‌ى له 2019 جه‌عفه‌ر سه‌در زاوا و ئامۆزاى موقته‌دا سه‌در وه‌ك باڵیۆزى عێراق له به‌ریتانیا دانرا، ئه‌وا گرژییه‌كى زۆر له نێوان شیعه‌كانى سه‌ربه ئێران و به‌ریتانیا دروست بووه. ئێستایش كاندیدكردنى جه‌عفه‌ر سه‌در بۆ سه‌رۆكایه‌تى حكومه‌ت، كه باڵیۆزى عێراق له به‌ریتانیایه، تاكه به‌ڵگه‌ى شیعه‌كان بۆ بوونى كۆده‌تایه‌ك له دژى ئه‌وان!.
ماڵپه‌ڕه‌کەی به‌ریتانیا باسى ئه‌وه‌ى نه‌كردووه، كه پێشتریش گرژیى له‌نێو هادى عامرى و باڵیۆزخانه‌ى به‌ریتانیا دروست بووه، له‌وانه له ساڵى 2021 به‌ر له‌وه‌ى هه‌ڵبژاردنى پێشوه‌خته بكرێت، ستیفن هیكى باڵیۆزى پێشووى به‌ریتانیا له عێراق له دیمانه‌یه‌كى ته‌له‌ڤزیۆنى گوتى، "بارودۆخى عێراق بۆ هه‌ڵبژاردنى پێشوه‌خته له‌بار نییه" ئه‌مه و چه‌ندان بۆچوونى ترى هیكى له دیمانه‌كه، لایه‌نه شیعه‌كانى تووڕه كرد و به شێوه‌یه‌ك هادى عامرى راگه‌یاند، "ده‌بێت باڵیۆزى به‌ریتانیا له عێراق سنوورى خۆى بزانێت". عامرى ئه‌و كات داوایشى له وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى عێراق كرد چاودێرى هه‌ڵسوكه‌وتى هیكى بكات!
ئه‌و كات هیكى باسى له‌وه‌یش كرد، چه‌ندان لایه‌نى شیعه له‌وانه "كه‌تائیبى حزبوڵاى عێراق" به‌ریتانیا به‌وه تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن كه پلانێكى هه‌یه له دژى ده‌سه‌ڵاتى عێراق. هیكى به كورتى گوتى، "هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك نییه بیسه‌لمێنێ كه به‌ریتانیا ده‌ست له كاروبارى عێراق وه‌رده‌دات".
هادى عامرى چه‌ند جارێك له‌گه‌ڵ باڵیۆزخانه‌ى به‌ریتانیا
كه‌وتووه‌ته گرژییه‌وه!
له راپۆرته‌كه‌ى میدڵ ئیست ئاى كه رۆژنامه‌ى مه‌دایش ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 20ى نیسانى 2022 بڵاویكردووه‌ته‌وه هاتووه، له‌م مانگه‌دا لایه‌نه‌كانى چوارچێوه‌ى هاوئاهه‌نگى ده‌ستیان به دانوستاندن كردووه بۆئه‌وه‌ى گفتوگۆ له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانى وڵاتان بكه‌ن، بۆ چاره‌سه‌ركردنى ته‌نگژه‌كه‌ى عێراق راوێژیان پێبكه‌ن. ئه‌وه‌ى جێى سه‌رنج بێت له راپۆرته‌كه باس له‌وه كراوه، "ئه‌مریكا ئه‌م پێشنیاره‌ى بۆ لایه‌نه شیعه‌كان كردووه، تا كه‌شى سیاسى عێراق ئارام بكه‌نه‌وه" به‌ڵام هیچ یه‌كێك له دیپلۆماتكارانى بیانى به به‌ریتانی و ئه‌مریكیشه‌وه سه‌رنجى خۆیان له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته به ماڵپه‌ڕه به‌ریتانیه‌كه نه‌داوه.
وه‌ك ئاماژه‌ى بۆ كراوه، ئه‌مریكییه‌كان مه‌به‌ستیان ئه‌وه بووه لایه‌نه شیعه‌كان راوێژ له بیانییه‌كان وه‌ربگرن، بۆ ده‌رچوون له ته‌نگژه‌كه، به‌ڵام میدڵ ئیست ئاى ناونیشانى راپۆرته‌كه‌ى به‌مشێوه‌یه بڵاوكردووه‌ته‌وه "چۆن لایه‌نه بیانییه‌كان په‌لكێشى قه‌یرانى سیاسى عێراق ده‌كرێن؟". میدڵ ئیست ئاى پێیوایه پڕۆژه‌كه په‌یوه‌ندى به عێراقییه‌كان و خودى سه‌درییه‌كان هه‌یه، ئاماژه بۆ ئه‌وه ده‌كات لایه‌نگرانى سه‌در، موقته‌دا به "رابه‌رى رۆحى" ده‌زانن له نموونه‌ى " The Godfather" كه له رۆمانه‌كه‌ى ماریۆ پوزۆ له‌سه‌ر مافیاكان هاتووه، دواتریش له‌م رۆمانه به‌هێزترین فیلم دروست كراوه.
به‌رپرسێكى شیعه له‌سه‌ر پڕۆژه‌كه‌ى سه‌در گوتوویه‌تى، " ئامانجى پڕۆژه‌كه ئه‌وه‌یه كۆنتڕڵى ئه‌و ئاژاوه دوور و درێژه بكرێت، له میانه‌ى گۆڕینى ده‌یان سه‌ركرده‌ى میلیشیاكان كه به سه‌ر شانۆى سیاسى و ئه‌منى عێراق زاڵن". به‌ڵام وه‌ك ده‌رده‌كه‌وێت لایه‌نه شیعه‌كان ئه‌مه به هێند وه‌رناگرن و به‌ڵكو له كۆبوونه‌وه‌كانیاندا له‌گه‌ڵ باڵیۆزخانه و نوێنه‌رانى بیانى داوایان لێكردوون، واز له پشتیوانى سه‌در بهێنن، چونكه ئه‌مه گه‌لێك لێكه‌وته‌ى خراپى بۆ عێراق ده‌بێت، له نموونه‌ى دابه‌شبوونى عێراق و شه‌ڕى ناوخۆى عێراقیه‌كان كه ئه‌مه‌یش زیانى بۆ هه‌مووان ده‌بێت!
0 لێدوانەکان
Karla Gleichauf
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
M Shyamalan
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
Liz Montano
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment