بایدن و كازمی لەسەر چی رێككەوتوون؟ وەرگێڕان

نوچه‌نێت

دوای تەواوبوونی دانیشتنەكانی گفتوگۆی ستراتیژی نێوان ئەمریكا و عێراق، هەر دوو حكومەت بەیاننامەیەكی هاوبەشییان بڵاوكردووەتەوە، جیا لەوەی دوایین وادەیان بۆ كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا دەستنیشان كردووە، لە بڕگەیەكەدا دووپات لەسەر بەردەوامی پشتیوانیكردن لە هێزەكانی پێشمەرگە دەكرێتەوە.

رێككەوتنی عێراق و ئەمریكا دووپات لەسەر پشتیوانی پێشمەرگە دەكاتەوە

 


دوێنێ‌ 26ی تەمووز مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق و جۆ بایدن سەرۆكی ئەمریكا لە كۆشكی سپی كۆبوونەوە. جۆ بایدن سەرۆكی ئەمریكا لە توتێكدا بە كورتی باسی لە دیدارەكانی خۆی لەگەڵ كازمی كردووە و دەڵێ‌، "ئەمڕۆ چاوم بە مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق كەوت و سەر لەنوێ‌ دووپاتمان لەسەر فراوانكردنی هاوكارییەكان كردەوە، لە میانەی دەستپێشخەری نوێ لە بواری فێركردن و كەشوهەوا و پاڵپشتی دیموكراسی لە عێراق و بەهێزكردنی سەروەری یاسا".
هاوكات لەگەڵ دیدارەكەی بایدن و كازمی، لە ئەمریكا دوایین دانیشتنی گفتوگۆی ستراتیژی نێوان عێراق و ئەمریكا ئەنجامدرا، لەلایەن ئەمریكا ئەنتۆنیۆ بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریكا و لەلایەن عێراق فوئاد حوسێن وەزیری دەرەوەی عێراق سەرۆكایەتیی دانیشتنەكەیان دەكرد. دوای تەواوبوونی كۆبوونەوەكان حكومەتی عێراق و حكومەتی ئەمریكا بەیاننامەیەكی هاوبەشیان بڵاوكردووەتەوە. 
لە بڕگەی یەكەمی بەیاننامەكە ئاماژە بۆ ئەوە كراوە، ئەوەی ئەنجام دراوە دوایین دانیشتن بووە، لە گفتوگۆی ستراتیژی كە لە 11ی حوزەیرانی 2020 دەستی پێكردووە. دووپات لەسەر ئەوەیش دەكرێتەوە ئەم گفتوگۆیانە بەگوێرەی چوارچێوەی ستراتیژی ساڵی 2008 بووە بۆ پەیوەندی دۆستایەتی و هاوكاری نێوان ئەمریكا و عێراق كە بە كورتكراوەی  SFA  دەناسرێت. بیاننامە هاوبەشەكەی ئەمریكا و عێراق لە بڕگەی یەكەمدا باس لەوە دەكات نوێنەرانی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەگەڵ شاندە عێراقییەكە بەشداربوون.
بەیاننامە هاوبەشەكە باس لەوەیش دەكات هەر دوو وڵات دووپاتیان لەسەر گرنگی و بەردەوامبوونی هاوپەیمانی ستراتیژی درێژمەودا كردووەتەوە، كە لە چوارچێوە ستراتیژییەكە  SFA دیاری كراوە و چەندان بابەت لەخۆ دەگرێت كە بریتیین لە: سەقامگیری هەرێمی، تەندروستی گشتی، گۆڕانكاری كەشوهەوا، توانست و سەربەخۆی وزە، هاوكارییە مرۆییەكان، مافەكانی مرۆڤ، هاوكاری ئابووری، ئاڵوگۆڕی كولتووری و فێركاری و چەندان بابەتی تر. سەبارەت بە گەڕانەوەی ئاسایش و گۆڕانەوەی ئارەزوومەندانەی ئاوارەكانی ناوخۆ بۆ زێدی خۆیان، شاندی عێراق راپۆرتێكی پڕ وردەكاریی پێشكەش كردووە و ئەمریكایش دووپاتی كردووەتەوە كە لەسەر ئەم دۆسیە بەردەوام هاوكاری عێراق دەكات.

هێزەكانی ئەمریكا لە 31ی كانوونی یەكەم دەكشێنەوە


هەر دوو شاند دووپاتیان لەسەر رێككەوتنی چوارچێوەی دارایی كردووەەتەوە. ئەمریكا بۆ عێراق دووپات لەسەر رێزگرتنی سەروەریی و یاساییەكانی دەكاتەوە و هەر سەرچاوەیەك بۆ عێراق دەرەخسێنێ‌ تا پارێزگاری لە یەكێتی خاكەكەی بكات. لە بەرانبەردا حكومەتی عێراق پابەندبوونی خۆی نوێ دەكاتەوە لە پاراستنی ئەو كەسانەی كە لەگەڵ هاوپەیمانی دەوڵەتی كار بۆ عێراق دەكەن و راوێژ بە هێزە عێراقییەكان دەدەن. 
لە بەیاننامەكەدا باس لەوە دەكرێت تەواوی ئەو هێزانەی هاوپەیمانان كە لە عێراقن لەسەر داوای عێراق ماونەتەوە و ئەو بنكانەی كە لە عێراق هەن میوانداری لە هێزەكانی ئەمریكا و ئەندامانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دەكەن، ئەوا بنكەی عێراقین، نەوەك ئەمریكی و هاوپەیمان، بەڵكو بەگوێرەی یاساكانی عێراق كاردەكەن. بوونی فەرمانبەرانی نێودەوڵەتیش لە عێراق تەنیا بۆ پاڵپشتی عێراقە لە دژی داعش. 
شاندی عێراق و ئەمریكی بڕیاریان داوە، پەیوەندی ئەمنیان بچێتە قۆناغی راوێژكاردن و رێنمایی و هاوكاری و گۆڕینەوەی زانیاری هەواڵگری، بە هاتنی 31ی كانوونی یەكەمی 2021 هیچ هێزێكی ئەمریكی كە ئەركی جەنگاوەریی هەبێت لە عێراق نامێنێتەوە. جگە لەمەیش ئەمریكا بەردەوام دەبێت لە پاڵپشتی هێزە ئەمنییەكانی ناوخۆی عێراق و هێزەكانی پێشمەرگە بۆ ئەوەی توانیان هەبێت مامەڵە لەگەڵ هەڕەشەكانی داهاتوو بكەن.
هەردوو لایەن پابەندبوونی خۆیان بە پاراستنی مافەكانی مرۆڤ و ئازادییەكان و ئازادی رۆژنامەوانی دەردەبڕن، سەرەڕای پابەندبوون بە یاسا نیشتمانییەكان و پەیماننامە نێودەوڵەتییەكان لە بوارەكانی مافی مرۆڤ. 

لەمەودوا هەموو بنكەكانی هاوپەیمانان و ئەمریكا بە بنكەی عێراق دادەنرێن
 


لە بەیاننامە هاوبەشەكەی نێوان عێراق و ئەمریكا باس لە هەڵبژاردنی پێشوەختەی پەرلەمانی عێراقیش كراوە و دووپات لەسەر ئەوە دەكرێتەوە كە دەبێت هەڵبژاردنێكی سەربەستانە و بێگەرد بێت سەروەری عێراق و دیموكراسی و گەشەكردنەكەی بەهێز بكات. هەر لەبارەی هەڵبژاردن لایەنی عێراقی پلانی خۆی بۆ بەشداریكردنی دەنگدەران و سەلامەتی دەنگەدر و كاندید و كارمەندانی هەڵبژاردن و چاودێرانی ناوخۆ و نێودەوڵەتی بۆ لایەنی ئەمریكی باس كردووە.
لە بڕگەیەكی تردا باس لە هاوكارییەكانی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بۆ عێراق دەكرێت، بە تایبەتی ئەوەی لە میانەی بڕیاری ژمارە 2576ی ئەنجوومەنی ئاسایش دەكرێت. عێراق و ئەمریكا سوپاسی شاندی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق و شاندی ئەوروپا دەكەن بۆ پشتیوانیان لە هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. جیا لەمەیش عێراق سوپاسگوزاری بۆ ئەمریكا هەیە لەوەی پاڵپشتی نێردەی نەتەوە یەكگرتووەكان دەكات
دواجاریش هەردوو شاندی عێراق و ئەمریكا دووپات لەسەر ئەوە دەكەنەوە، مكوڕن لەسەر ئەوەی پارێزگاری لەپەیوەندی ستراتیژی نێوانیان بكەن و بەهێزی بكەن، لە رێی كۆمەڵێك بابەتی هاوبەش،  لە پێناو بەرژوەندی نیشتمانی هەریەكەیان و بەرژوەندی هاوبەشیان لە سەقامگیری ناوچەكە. 

بۆ خوێندنەوەی دەقەكە بە زمانی عەرەبی 
سەرچاوە: شەرق ئەوسەت 


 

بابەتی پەیوەندی دار

0 لێدوانەکان

نەزەری خۆتان بنووسن

ئیمەیلەکەتان بە هیچ شێوەیێک بڵاو نابێتەوە. هەموو فیڵدە ئەستێرە دارەکان ئیجبارین