توركیا و قەتەر پڕۆژەی راكێشانی هێڵی گاز بە خاكی سووریا كارا دەكەنەوە
نوچە نێت
وەرگێرانی: ئیسماعیل
تەنیا هەفتەیەك بەسەر رژێمی سووریا تێنەپەڕیووە، كە سەرەڕای لێكەوتەی دۆخی ئەمنی و سیاسی توركیا كار لەسەر سوودوەرگرتن لە كات دەكات بۆ جێبەجێكردنی ئەو بەرنامەی كە بەشار ئەسەد رێگری لێدەكرد، لەوانە پڕۆژەی دۆلفین بۆ گواستنەوەی گازی قەتەری بۆ ئەوروپا لە رێگەی توركیاوە، كە یەكێك لە هۆكارەكانی پشت پاڵپشتییەكانی ئەنقەرە بۆ هەوڵەكانی روخاندنی رژێمی ئەسەد لە (2011)وە.
ئاژانسی هەواڵی ئەنادۆڵی توركیا لێدوانی بوشرا زەینەب ئۆزدەمیر، لێكۆڵەر لە كاروباری وزەی بڵاوكردۆتەوە، كە باس لە كەوتنی رژێمی بەشار ئەسەد دەكات كە بۆتە هۆی ئەوەی هێڵی گازی نێوان توركیا و قەتەر زیندوو بێتەوە، كە لە (2009) بەشار ئەسەد رێگر بوو لە درووستكردنی ئەو هێڵە.
بڵاوكردنەوەی ئەو لێدوانانە لەو كاتەدا تۆمەتەكانی دەسەڵاتی ئەسەد پشتڕاست دەكاتەوە كە توركیا بە هاوبەشی لەگەڵ قەتەر لەپشت ئەو جەنگە لەپێناو سەركەوتنی پڕۆژەی هێڵی گازی سرووشتی.
لە (2009) قەتەر دەستپێشخەری درووستكردنی هێڵێكی گواستنەوەی گازی سرووشتی بۆ ئەوروپا لە رێگەی توركیاوە بە درێژی (1500) كیلۆمەتر، ئامانج لەو هێڵە گەیاندنی گازی قەتەر بوو بە بازاڕەكانی ئەوروپا بە بڕی وەبەرهێنانی (10) ملیار دۆلارە.
ئەو هێڵە لەلایەن بەشار ئەسەدەوە رەتكرایەوە كە دەیزانی بە ئامانجگرتنی رووسیای هاوپەیمانیەتی كە سەرچاوەیەكی سەرەكی گازی سرووشتی بوو بۆ ئەوروپا.
ئەلوب ئەرسەلان بەیرەقدار، وەزیری سەرچاوەكانی وزەی توركیا، لەگەڵ سەقامگیری سیاسی لە سووریا ئیەو پڕۆژەیە دەست پێدەكاتەوە، ئەوەش هیوایەك بۆ تەواوكاری ناوچەیی كەرتی وزە دەگێڕێتەوە.
بوشرا زەینەب ئۆزدەمیر، لێكۆڵەری بواری ئابووری و سیاسی لە ناوەندی (سیتا) دەڵێت، "سووریا بۆ قەتەر وڵاتێكی زۆر گرنگە كە گازی سرووشتی لێییەوە رەوان بكات." لەرووی دەوڵەمەندی بە گازی سرووشتییەوە قەتەر بە سێیەم وڵاتی جیهان دادەندرێت، كە نزیكەی (250) تریلیۆن مەتر چوارگۆشە گازی سرووشتی هەیە.
بوشرا ئۆزدەمیر لە بەشێكی دیكەی قسەكانی دەڵێت، "پڕۆژەی "دۆلفین"بۆ گواستنەوەی گازی سرووشتی لە (2004) دەستی بە خزمەتگوزاری كردووە درێژەیەكەی (370) كیلۆمەترە، تاكە هێڵە قەتەر و ئیمارات و سەڵتەنەی عەمان پێكەوە دەبەستێتەوە.
سەبارەت بەدواكەوتنی ئەو هێڵەی نێوان قەتەر و توركیا لە خشتەی كارەكانی (2009) بوو، كە بڕیار بوو بە رێگەی سعوودیە و ئوردن و سووریادا بڕوات، بەڵام دەسەڵاتی بەشار ئەسەد رێگربوو.
ئوزدەمیر دەڵێت، شۆڕشی سووریا زیاتر لە (10) ساڵی خایاند، ئەوە وایكرد كە جێبەجێكردنی ئەو پڕۆژەیە ئەستەم بێت، بەڵام لەدوای دامەزراندنی دەسەڵاتێكی سەقامگیر لە سووریا دەكرێت، بگوترێت ئەگەر ئەو دۆخە بەو جۆرە بەردەوام بێت، ئەو پڕۆژەیە رووبەڕووی هیچ بەربەستێكی سیاسی لەو ناوچەیە نابێتەوە.
ئەو لێكۆڵەرە توركە لە بەشێكی دیكەی قسەكانی باس لەوە دەكات، توركیا بە گەورەترین بازاڕی گازی سرووشتی لەو ناوچەیە دادەندرێت، لەدوای ئەڵمانیا دووەم وڵاتی كڕیاری گازی سرووشتییە" بەڵام ئەوە هەیە خاوەنی گرێبەستی درێژمەودایە لەگەڵ رووسیا و ئێران و ئازەربایجان.
ئان سۆفی كۆربۆ، پسپۆڕ لە سیاسەتی وزەی جیهانی لە زانكۆی كۆڵۆمبیا دەڵێت، "هێڵی گواستنەوەی گازی قەتەر بە رێگەی توركیا زۆر درێژە، پێویستە لەسەر كڕیارەكان پابەندی درێژمەودا پێشكەش بكەن.
دەربارەی ماوەكەشی جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە، تەواوبوونی ئەو پڕۆژەیە تا ساڵی (2030) دەخایانێت، سەبارەت بە سعوودیەش تاوەكوو ئێستا نازاندرێت رێككەوتنی ئەو بۆڕیانە لەسەر خاكی خۆی درێژ دەكاتەوە، یاخود نا، ئەگەر توركیا بێیەوێت واژۆ لەسەر ئەو رێككەوتنە بكات دۆخەكە دەگۆڕێت.
سەبارەت بە ئەنقەرەش ترسێكی كەمتری لەسەر داواكردنی گازی سرووشتی هەیە، ترسەكەشی لە پێشوازییە لە فرەكردنی سەرچاوەكانی وزە.
سەرچاوە: عەرەبی لەندەنی
0 لێدوانەکان
Karla Gleichauf
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
M Shyamalan
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
Liz Montano
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment