Nuce Logo

ئا: دنیا ئەحمەد

دەولەت باخچەلی، سەرۆکی پارتی نەتەوەیی تورك (مەهەپە) لەدوای هێرشە خۆکوژییەکەی سەر دامەزراوەی توساش لە لێدوانێکدا دەڵێت، "لەو ڕۆژەی سەرۆک ئەردۆغان بەشداری کۆبوونەوەی بریکسی کرد، ڕێکخراوە تیرۆرستیەکان پەیامێکی خوێناوییان پێشکەش بە تورکیا کرد، ئێمە ئەو پەیامە خوێناویەی پەکەکە لە ژێرپێی خۆمان دەپێچین."

ماڵپەڕی (میللەت) بڵاویکردەوە، لەدوای راگەیاندنی پەیامەکەی عەبدوڵڵا ئۆجەلان بۆ ڕای گشتی دەولەت باخچەلی لە وتارێکیدا دەڵێت، "تورک و کورد لە ڕووی ماددی و مەعنەوییەوە هەزاران ساڵە بە ئاینێکی هاوبەش و مێژوویەکی هاوبەش یەکگرتوون، بەڵام بەداخەوە ئەمڕۆ ڕووبەڕووی دوژمنی هاوبەش و مەترسی هاوبەش دەبینەوە بەڵام بە ئیرادەیەکی هاوبەشەوە بەرەنگاری ئەو مەترسییە دەبینەوە و رزگارمان دەبێت، ئێمە بە متمانەیەکی زۆرەوە دەڵێین خۆشەویستی کورد و تورک هەم ئەرکێکی ئاینییە و هەم ئەرکێکی سیاسیە و ئەگەر تورکێک هەبێ کوردی خۆشنەوێت ئەوە تورک نییە و وە کوردێک هەبێت  تورکی خۆشنەوێت ئەوا کورد نییە." 

سەبارەت بە هێرشە خۆکوژییەکەی سەر دامەزراوەی توساشیش لە ئەنقەرە باخچەلی ئاماژەی بەوە دەكات، "ئاشکرایە هێرشەکە لەلایەن پەکەکە و پەیەدە و یەپەدە کراوەو ئەوان بوکەڵە و ئامرازی کێن، پەکەکە دوژمنی کورد و تورکە و تەنانەت دوژمنی هەموو بونەوەرێکی زیندووە، ئەندازیاری ڕێکخراوی پەکەکە پەیامێکی خوێناوییان بۆ تورکیا نارد و ئێمە ئەو پەیامە خوێناویەی پەکەکە لە ژێرپێی خۆمان دەپێچین کە لە سووریاوە دزەیان کردبوو، بەڵام تیرۆرستان و توخمەکانیان کە دەیانەوێت بەسەر ئێمە ئازادیان بکەن ناگەنە هیچ ئەنجامێک، بەدڵنیاییەوە ناتوانن پێش ئێمە بکەون و لەرێگەی شەڕکردنمان دوورمان بخەنەوە، چارەنوسی ئێمە لەگەڵ کورد برایەتی هەزار ساڵەمانە، دروشمی ئێمە بەهێزبوونی نەتەوەکەمانە."

لەم دواییانەدا دەولەت باخچەلی بانگەوازی حکوومەتی تورکیای کرد و داوای کرد، با گۆشەگیری سەر ئۆجەلان هەڵبگیرێت و بێت لە کۆبوونەوەی گروپی دەم پارت لە پەرلەمانی تورکیا قسە بکات و بڵێت تیرۆر کۆتایی هاتووە و ڕێکخراوەکە هەڵوەشایەوە.

هەروەها حکومەتی تورکیا لەدوای چەندین مانگ رێگەیدا بە عومەر ئۆجەلان سەردانی عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە ئیمرالی بکات و ئەویش پەیامێکی لەرێگەی برازاکەیەوە بۆ ڕای گشتی ناردوو تێیدا هاتبوو، "گۆشەگیری بەردەوامە، ئەگەر دەرفەت و هەلومەرجی گونجاو بڕەخسێندرێت، لە توانامدایە زەمینەی جەنگ و پێکدادان و تووندوتیژی بۆ زەمینەی یاسایی و سیاسی بگۆڕم."

بەگوێرەی هەوڵێکی ماڵپەڕی (گەل)، ئاماژە بە ڕاپرسیەکی پەیمانگای توێژینەوەی کۆمەڵایەتی سەبارەت ئۆجەلان و تیرۆر و دەستپێشخەریەکەی دەولەت باخچەلی و پاڵپشتیکردنی لەلایەن سەرۆکی تورکیا و سەرۆکی جەهەپە کە چۆن هەوسەنگییەکانی نێو کۆمەڵگەی تورکی گۆرییوە و بۆتە هۆکاری کەمبوونەوەی دەنگی ئەو دووپارتە.

لەراپرسیەکە کە پەیوەستە بە تەوەری تیرۆر و دەستپێشخەرییەکەی حکوومەتی تورکیا، لەدوای ئەوەی دەولەت باخچەلی چەندین ڕۆژ چەند لێدوانێکی جیاوازی سەبارەت بەو پرسەدا، هەروەها ئۆزگور ئۆزەل لە دوای ئەوەی پاڵپشتی بانگەوازی باخچەلی کرد و چەند لێدوانێکیدا بەڵام لەو راپرسیە دەنگێکی زۆریان لەدەستداوە. 

بەپێی دواین ئەنجامی راپرسیەکە دەنگی مەهەپە بۆ دەستپێشخەریەکە لە (7.5%) دەنگیانکەمی کردووە، هەروەها دەنگی جەهەپە لەمانگی رابردووەوە لە (17.8%) دەنگی لەدەستدا وە کە پێشتر لە هەمان راپرسی یەکەم پارت بوو لە (32.7%) بەدەستهێنابوو، لەهەمان کاتدا لەم نێوەندە دەنگی ئەکپارتی زیادی کردووە. 

لە پرسیاری ئەوەی ئایا ئۆجەلان بێت لە پەرلەمانی تورکیا قسەبکات و ڕای گشتی لە (73.5%)ـی خەڵک دژی پێشنیارەکەی باخچەلی و ئۆجەلانن بۆ ئەوەی لە پەرلەمان قسەبکات.

هەروەها لەناو پارتی جەهەپە و مەهەپە هیچ پشتگیرییەک نییە لە سەرۆک پارتەکان، لە (67.1%)ـی دەنگدەرانی مەهەپە دژی لێدوانەکانی باخچەلین، هەروەها لە (70.3%)ـی دەنگدەرانی جەهەپە دژی لێدوانەکانی سەرۆکی پارتەکەیانن.

خەڵک سەبارەت بە ئۆجەلان چ دەڵێن؟ 

لەم راپرسیەدا لە (45.5%)ـی بەشداربووان وەڵامی ئەو پرسیارەیان داوەتەوە کە "پێویستە ئۆجەلان لە سێدارە بردێت"، وە لە (33.2%)ـی بەشداربووان وەڵامی "زیندانی هەتاهەتاییان داوەتەوە"، وە لە (5%) دەڵێن "دەبێت ئازاد بکرێت" وە لە (4.9%) دەڵێن "بخرێتە ژێر دەستبەسەری ماڵەوە".