خەیاڵی هاكان فیدان لە لای پەكەكە بوو نەوەك نەوت !
نوچه‌نێت
میدیاكانی عێراق و عەرەب لە چەند رۆژی رابردوودا پێشبینی ئەوەیان دەكرد، لە كاتی سەردانەكەی هاكان فیدان بۆ عێراق و هەرێمی كوردستان دۆسیەی نەوتی هەرێمی كوردستان چارەسەر بكرێت. زۆرێك لە راپۆرتەكان فیدانیان بەو پیاوە سیاسییە وەسف دەكرد، كە دەتوانێ "گرێ كوێرەكان بكاتەوە". كەچی وا نەبوو. ئێوارەی 22ی ئابی 2023 هاكان فیدان گەیشتە بەغدا، میدیاكانى توركیا زیاتر لە جووڵە و لێدوانەكانی فیدان رۆشناییان دەخستە سەر پەكەكە. میدیاكانی عێراق و توركیايش بڵاویان كردووەتەوە، فیدان داوای لە عێراق كردووە، پەكەكە وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی بناسێت.
توركیا پەیامی ئەوەی بە عێراق دا
دوا بڕیار لە ئەنقەرەیە نەوەك بەغدا
ئەمڕۆ لە هەولێریش بەگوێرەی راگەیێندراوە فەرمییەكان، بەرپرسانی هەرێم باسیان لەوە كرد كە لەگەڵ فیدان باسی هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان كراوە، بەڵام لەو كۆنگرە رۆژنامەوانییەی كە فیدان لەگەڵ مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئەنجامی دا، تەنیا بە یەك رستە گوتی" باسی وزەمان كردووە". كەچی لە قسەكانی بە راشكاوی باسی لەوە كرد كە پەكەكە خۆی لە عێراق حەشار داوە و دەبێت ریشەكێش بكرێت.
لە سەروبەندی سەردانەكەی هاكان فیدانی وەزیری دەرەوەی توركیا بۆ بەغدا، رۆژی سێشەممەی رابردوو حەیان عەبدولغەنی وەزیری نەوتی عێراق لە ئەنقەرە بوو، لەگەڵ ئەلپ ئەرسەلان بەیرەقدار وەزیری وزەی توركیا كۆبووەوە، بۆ چارەسەركردنی كێشەی نەوتی هەرێمی كوردستان. دوای تەواوبوونی كۆبوونەوەكە، لە بەیاننامەیەكی فەرمی باس لەوە كرا، هەر دوو وەزیر دووپاتیان لەسەر گرنگی دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت كردووەتەوە، بەڵام دوای ئەوەی ئامادەكردن و پشكنینی بۆرییەكان تەواو دەبێت كە لە ئەنجامی بوومەلەرزەكەی شوباتی رابردوو زیانیان بەركەوتووە.
وەك تێبینی دەكرێت "پاساوی پشكنینی بۆرییەكان" لە مانگی نیسانی رابردووەوە، چەند رۆژێك دوای وەستاندنی نەوتی هەرێمی كوردستان لە لایەن توركیاوە ئامادەیە. بۆیە وەك میدیایەكی عێراقی ئاشكرای كردووە، هیچ رێككەوتن و بڕیاری نوێ لەنێوان توركیا و عێراق بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم نەبووە. وێرای ئەوەی توركیا بە گفتوگۆكانی وەزیری نەوتی عێراق لە ئەنقەرە، ئاماژەی ئەوەی بە بەرپرسانی عێراق دا كە بڕیاری دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت لە ئەنقەرەیە نەوەك بەغدا، كەچی هێشتا بەرپرسان و چاودێرانی سیاسی ئومێدی ئەوەیان هەبوو ئەم بابەتە لە كاتی سەردانەكەی فیدان لە بەغدا چارەسەر بكرێت.
لەوانە فەرهاد عەلائەندین راوێژكاری محەمەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق، بە ماڵپەڕی "تاقە"ی راگەیاندووە، سوودانی لە بەغدا لەگەڵ فیدان باس لە دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەكات، ئەم ئومێدە تەنیا لە لای بەرپرسانی عێراق نەبوو، بەڵكو میدیاكانیش نووسیویانە، "هاكان فیدان بە كردنەوەی گرێ كوێرەكان وەسف دەكرێت، بۆیە كێشەی نەوتی هەرێمی كوردستان لە میانەی سەردانەكەی بۆ عێراق چارەسەر دەكات".
پاساوی نۆژەنكردنەوەی بۆرییەكان لەلای توركیا ئامادەیە
هەفتەیەكی پڕ چاوەڕوانی تێپەڕبوو، لە بەغدا و ئەنقەرە هیچ هەواڵێك بۆ دەستپێكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان نەبوو. سەرچاوە ئاگادارەكان بۆ رۆیتەرز باسیان لەوە كردووە، وەزیری نەوتی عێراق و وەزیری وزەی توركیا لەسەر ئەوە رێككەوتن گفتوگۆی زیاتر بكرێت، بۆیە ئەمە واتای ئەوەیە، "توركیا وعێراق لەسەر دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت رێكنەكەوتوون".
كاتێك بینرا سەردانەكەی فیدان بۆ دۆسیەی نەوت هیچ بەرەو پێشچوونێكی نەبوو، ئەوا بۆ شاندە عێراقییەكەیش لە ئەنقەرە، ماڵپەڕی كەناڵی بەغدادیەی عێراقی نووسیویەتی، "بە دەستی بەتاڵ گەڕاوەتەوە". ماڵپەڕەكە ئاماژە بۆ ئەوە دەكات توركیا دەیەوێ دۆسیەی نەوت وەك كارتی فشار بەكاربهێنێت و بە دۆسیەی تری سیاسی و ئەمنی ببەستێتەوە، "مەبەست پەكەكەیە".
كەناڵێكی عێراقی: وەزیری نەوت بە دەستبەتاڵی لە ئەنقەرە گەڕاوەتەوە
ماڵپەڕەكە دەڵێ، "ناوەندە سیاسییەكان ئاشكرایان كردووە دانوستاندنی دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت بە توركیا، بێ گرێ و گۆڵ نییە، دووپاتیشی دەكەنەوە كە ئەنقەرە دەیەوێ دۆسیەكە بكاتە كارتی ناچاركردنی بەغدا، سەبارەت بە دۆسیەكانی تر كە رەهەندی سیاسی و ئەمنیان هەیە". بەگوێرەی زانیارییەكانی ئەو ماڵپەڕە بێت، ئەنقەرە دوو داواكاری هەیە یەكەمیان بەغدا ئەو پارەیە كەم بكاتەوە كە وەك قەرەبووكردنەوە كەوتووەتە ئەستۆی توركیا، دووەم بەغدا بە هەمان شێوازی هەرێمی كوردستان كە چۆن مامەڵەی لە هەناردنی نەوت لەگەڵ توركیا كردووە، بەغدایش هەمان مامەڵە بكات.
لە 25ی ئاداری رابردووەوە هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان لە رێگەی توركیاوە وەستاوە، ئەمەیش لە ئەنجامی بڕیارێكی لیژنەی ناوبژیوانی سەربە ژووری بازرگانی نێودەوڵەتی لە پاریس، كە لەسەر دۆسیەی سكاڵایەكی كۆنی عێراق دایبوو. بەگوێرەی بڕیارەكە توركیا ناتوانێ راستەوخۆ مامەڵەی نەوت و وزە لەگەڵ هەرێم بكات، بۆیە دەبێت بڕی ملیارێك و 500 ملیۆن دۆلار وەك قەرەبوو بە حكومەتی عێراق بدات.
هەر چەندە لەسەرەتای مانگی نیسانی رابردوو حكومەتی هەرێم و حكومەتی فیدڕاڵ لەسەر نەوت رێككەوتوون، بەڵام ئەنقەرە بە بیانووی جیاجیا تا ئێستا رەزامەندی لەسەر دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان نەداوە، بیانووەكانیش ماوەیەك هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی توركیا و ماوەیەكی تریش نۆژەنكردنەوەی بۆرییەكانی نەوت بوو.
0 لێدوانەکان
Karla Gleichauf
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
M Shyamalan
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
Liz Montano
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment