Nuce Logo

ئەمڕۆ سێشەممە ١٣ی تەمووزی ٢٠١٣، تەلەفزیۆنى "ئەلعەرەبیە" بڵاویکردەوە، جۆن کربی، گوتەبێژی پنتاگۆن، رۆژی پێنجشەممەی رابردوو، لە میانەی دیمانەیەکدا لەگەڵ ئەو کەناڵە، گوتی: "ئێمە زۆر نیگەرانین و کاتێ ئاسایش و تەندروستی سەربازەکانمان بکەوێتە مەترسییەوە، بە شێوەی گونجاو وەڵام دەدەینەوە". 

کێ دەزانێ چی روو دەدات؟ 

گوتەبێژی پنتاگۆن لە وەڵامی پرسیارێکدا دەربارەی هێرشی میلیشیاکان بۆسەر باڵەخانە و سەربازەکانی ئەمریکا، گوتی: "چی دەتوانێ جددی تر و مەترسیدارتر لەو هێرشانە بێت، ئێمە رۆژی هێرشەکە بەخت یارمان بوو کە تەنیا  دوو کەس بە سووکى بریندار بوون، کێ دەزانێ چی روو دەدات؟". 

پیر غانم، هەواڵنێر و شرۆڤەکاری "ئەلعەرەبیە" لە ئەمریکا دەڵێت: "ئەو بەرپرسە ئەمریکییە لە میانەی دیمانەکەیدا بەو قسە راشکاوانە، نهێنی زۆری ئاشکرا کرد. ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، هەڕەشەی ئەوەی کردبوو، ئەگەر سەربازێکی ئەمریکیی بە هۆی هێرشی میلیشیاکان بکوژرێت، وەڵامێکی توندی دەبێت، بەڵام هاوکات ترسی لە پەرەسەندنی مەترسییەکانیش هەیە". 

ئەو شرۆڤەکارە گوتیشی: "هەر کاتێ مووشەک یان درۆنێک بەرەو بنکەکانی ئەمریکا لە سووریا و عێراق دەهاوێژرێت، فەرماندەیی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی بۆ تاوتوێکردنی زیانەکان، بە خێرایی بەرەو ئەفسەرەکان و سەربازەکانی ناوەندی فەرماندیی دەڕوات و لە لایەکی ترەوە، پنتاگۆنیش پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەو ناوەندە زیاتر دەکات بۆ ئەوەی زانیاری تەواو رادەستی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانیی کۆشکی سپی بکات و وەڵامێکی گونجاو بۆ ئەو رۆژنامەنووسانەی لەبەردەم کۆشکی سپی یان وەزارەتی بەرگری کۆبوونەتەوە و ئەفسەران و بەرپرسانی تر رووبەڕووی لافاوی پرسیارەکانیان دەکەنەوە، بەدەست بهێنێت". 

پیر غانم دەڵێت، تاقە وەڵامێک کە ئەمریکییەکان نایانەوێت بیبیستن، ئەوەیە کە "سەربازێک کوژراوە!". ئەگەر سەربازێک بکوژرێت، "هیچ کەس نازانێت چی روو دەدات"،  ڕەنگە شەڕێکی چەکدارانە لە نێوان ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و میلیشیاکانی سەر بە ئێران دەست پێبکات. 

ستراتیژی ئەمریکا

سەرچاوە ئەمریکییەکان بە "ئەلعەرەبیە"یان گوتووە، واشنتن ستراتیژی مامەڵەکردن و شێوازی رووبەڕووبوونەوە لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی لەسەر بنەمای "دیپلۆماسی، سڕینەوەی گرژییەکان و بەربەست درووستکردن" داڕشتووە، بەڵام هێرشە یەک لە دوای یەکەکانی میلیشیاکان بووەتە هۆی ئەوەی ئەمریکییەکان پێداچوونەوە بەو ستراتیژییەی خۆیاندا بکەن. 

بە گوتەی ئەو سەرچاوانە، دیپلۆماسی هێشتا نەیتوانیوە ببێتە پردێکی گونجاو بۆ پەیوەندی لەگەڵ ئێران و هەوڵەکانی ئەمریکا لە ڤیێنا نەیانتوانیوە زەمینەی گەڕانەوە بۆ رێککەوتنی ئەتۆمی فەراهەم بکەن، بەڵکو ئێران پەرەی بە پیتاندن داوە و رێژەیەکی بەرفراوانی یورانیۆمی پیتێندراوی پاشکەوت کردووە و رەنگە تەنیا دوو یان سێ مانگ لەگەڵ درووستکردنی چەکی ئەتۆمی مەودای هەبێت. 

ئیدارەی بایدن، سیاسەتی "سڕینەوەی گرژییەکان"ی بە تەواوەتی جێبەجێ کرد و هێزەکانی ئەمریکا خۆیان بوارد لە پەرەپێدان بە هەرجۆرە رووبەڕووبوونەوەیەک لەگەڵ کەشتی و بەلەمەکانی ئێران لە ئاوەکانی کەنداو و تەنیا بەوە رازی بوون وەڵامی گونجاو و هەڵسەنگێندراو بە هێرشەکانی میلیشیاکانی سەر بە ئێران بداتەوە. 

شکستی بەربەست درووستکردن

ئێستا ئەو بەرپرسانەی ئەمریکا کە "ئەلعەرەبیە" لەگەڵیان گفتوگۆی کردووە، دەڵێن، هێرشە ئاسمانییە بەرفراوانەکان لە عێراق و سووریا بە مەبەستی بەربەست درووستکردن لەبەردەم هێرشەکانی میلیشیاکان شکستی خواردووە و ئەمریکییەکان هەست بەوە دەکەن کە ئەو میلیشیانە بەردەوام و بەشێوەی رۆژانە توانیویانە هەڕەشە لە سەربازە ئەمریکاییەکان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بکەن و هەر کاتێک بیانەوێ هێرشێک ئەنجام دەدەن، ئەمریکییەکان تا ئەو کاتەی دەبیستن "هیچ کەس نەکوژراوە"، بۆ ماوەی یەک کاتژمێر یان زیاتر، وەختە بتۆقن. 

مەک میلروی، یاریدەدەری پێشووی وەزیری بەرگریی ئەمریکا بۆ کاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لە میانەی دیمانەیەکدا بە "ئەلعەرەبیە"ی گوت، "ئێران ساڵانێکی زۆرە بە کەڵکوەرگرتن لە میلیشیاکانی خۆی، درێژە بە شەڕی بەوەکاڵەتی خۆی لەگەڵ نەیارەکانی لە ناوچە دەدات". میلروی کە ئێستا وەک پێشکەشکار لە کەناڵی "ئەی. بی. سی" کار دەکات، گوتیشی، پێویستە ئێستا ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، بە توندی وەڵامی ئەو هێرشانە بداتەوە، چونکە ئەوە تاقە وەڵامی گونجاوە لە بەرامبەر ئێراندا. میلروی هەروەها گوتیشی "دەبێ ئێرانییەکان لەوە تێبگەن ناتوانن خۆیان لە پشت گرووپە میلیشیاکانیانەوە حەشار بدەن و ئەگەر پەرە بە گرژییەکان بدەن، ئێمە بە توندی وەڵامیان دەدەینەوە". 

تێچووی قورس

بەرپرسێکی تری ئەمریکی کە بە درێژایی ساڵانی رابردوو لە پنتاگۆن کاری کردووە، بە "ئەلعەرەبیە"ی گوت "ئێستا زۆر ئاشکرایە بەربەست دروستکردن و رێگریکردن لە میلیشیاکانی عێراق وەڵامدەر نەبووە". دەشڵێت، "گومانم هەیە تا کاتێ میلیشیاکان لە عێراقدا  هەن، هەست بە ئاسوودەیی بکەین، ئەگەر لە مامەڵەمان لەگەڵ میلیشیاکان، ناچاریان بکەین تێچوویەکی زۆر بدەن، ئەوکات ویلایەتە یەکگرتووەکان دەتوانێ بۆ ماوەیەکی درێژخایەن، ئاسوودەیی خۆی لە عێراقدا مسۆگەر بکات". 

بەرپرسانی پێشووی ئەمریکا، بۆ چوونەدەرەوە لەو گێژاوە، پێشنیازی ئەوە دەکەن کە بەکارهێنانی هێز لە دژی میلیشیاکان و تەنانەت ئێرانیش رەنگە کاریگەری هەبێت. ئەوە هەمان روانگەیە کە پێشتر، لە لایەن ئیدارەی ترامپەوە گیرابووەبەر. 

بەڵام بەپێچەوانەی ئیدارەی ترەمپ، ئیدارەی ئێستای ئەمریکا بە سەرۆکایەتی بایدن، لە ئاراستەی ئامانجە "ستراتیژییەکان"ی هەنگاو هەڵدەگرێت کە خاڵی دەستپێکی بریتی بووە لە پێویستی لێکتێگەیشتن لەگەڵ ئێران، سەبارەت بە بەرنامەی ئەتۆمی و ئینجا هەوڵدان بۆ مانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق و سووریا و پاراستنی بنکە و سەربازەکانی ئەو وڵاتە کە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست جێگیر کراون و هەرگیز نایەوێت ئەو هێزانە لە ناوچەیە بە تایبەت لە عێراق و سووریا بباتە دەرەوە. 

بەڵام تا ئێستا ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا نەیتوانیوە لە رێگای دیپلۆماسی و سیاسەتی سڕینەوەی گرژییەکانەوە بەو ئامانجانەی بگات، هاوکات سیاسەتی درووستکردنی بەربەست و رێگریکردنی لە میلیشیاکانیش شکستی هێناوە.