Nuce Logo

ستراتیژییەتی خومەینی: لە پردەوە تا ناوەڕاست

لەرووی مێژووییەوە لەگەڵ واژووكردنی هاوپەیمانی ستراتیژی نێوان رژێمی خومەینی و حافز ئەسەد لە ساڵی 1980، یەكسەر ویستێكی هاوبەش بۆ پێكهێنانی میحوەرێكی نوێ دەركەوت كە ئامانجی كردنەوەی رێگەیەكی ستراتیژییە لەنێوان تاران و دیمەشق، لە رووی پراكتیكەوە كۆماری ئیسلامی و دەریای ناوەڕاست بە یەكتر دەگەینێت. روون و ئاشكرا بوو ئامانجی هاوبەش ئەوە بوو سەدام حوسێن وا لێبكەن هەڵمەتێكی مەیدانی بۆ ناو خاكی ئێران دەستپێبكات و لەوێش لێی هەڵگەڕێنەوە و هێرشێكی پێچەوانە بكەن بۆ ناو خاك عێراق بە تایبەتی بۆ سەر بەسرە، لەوێشەوە بەرەو ئەنبار و تا لەوێ لەسەر سنووری رۆژهەڵاتی سووریا بە هێزەكانی ئەسەد بگەنەوە. بەمە پردی جیۆسیاسی لنێوان ئێران و سووریا دروست دەبێت. كەچی ئەنجامی جەنگی عێراق و ئێران لە بەرژوەندی هیچ یەكێكیان نەبوو، رژێمی سەدامیش بەردەوام بوو. دوو ساڵی نەخایەند كە سەركردایەتی بەعسی عێراق بۆ داگیركردنی كوێت پەلكێشكرا. ئێران دەستی شارەوەی دروویشی لەوە نەبوو سەرۆك سەدام پارێزگای نۆزدەم دابنێ و هەوڵی لەخۆگرتنی كوێت بدات. 

دیوارێكی ئەمریكی ناوچەكانی كوردستان بە تەنف و سنوورەكانی ئوردن دەبەستێتەوە

بۆچوونی تاران ئەوە بوو هاوپەیمانی نێودەوڵەتی رژێمی بەغدا لە ساڵی 1991 دەڕووخێنێ‌، میلیشیاكانی شیعە كە لایەنگری خومەینی دەكەن دەچنە بەغداوە، ئەوكاتەش پردەكە بەرەو سووریا دەكرێتەوە، كەچی كۆتایی جەنگی دووەمی كەنداو بە سەرۆكایەتی جۆرج بۆشی یەكەم هات، بابەتەكە لە بەرژوەندی ئێران نەبوو، هەرچەندە هاوپەیمانان لە رووی سەربازییەوە بەسەر عێراق زاڵ بوون، بەمەیش هەوڵی دووەمی ئێران لە دامەزراندنی پردێك بەرەو هیلال خەسیب كۆتایی هات. بەڵام هەوڵی سێیەمی سەركەوت كاتێك لۆبی ئۆپۆزسیۆنی عێراقی لە دەرەوە، لەگەڵ هاوپەیمانانی ئێران، ئیدارەی دەبڵیو بۆشیان رازی كرد وەك وەڵامێك بۆ هێرشەكانی 11ی سێپتەمبەر عێراق داگیر بكات. ئەو كاتەیش گرووپە شیعەكانی لایەنگری خومەینی هاتنە بەغدا و داگیركارییە نهێنییەكە دەستی پێكرد وەك پەرلەمانتاری ئەوروپا پاولۆ كاساكا لە كتێبەكەی بە ناوی (داگیرکردنی نهێنی عێراق)" The Secret Invasion of Iraq" باسی دەكات. بەمەیش بەرە بەرە پردی ئێران بەرەو سووریا دەهاتەدی، كاتێكیش ئیدارەی ئۆباما لە كۆتاییەكانی 2011 بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی دا، ئەو ئامانجە بووە راستی و كاروان و چەكی ئێران لە تارانەوە بەرەو ناوچەكانی باشووری بەیرووت بە رێگەی خێرا دەگوێزرانەوە، بەمەیش ناوچەی ئیمپراتۆریەتی خومەینی لە سنوورەكانی ئەفغانستانەوە بەرەو رۆژهەڵاتی ناوەڕاست درێژ دەبووەوە.

داعش هیلالەكە دەبڕێت

بەڵام هیلالی ئێرانە ماوەیەكی زۆری نەخایەند، چونكە رێكخراوی داعش لەناكاو لە هەر دوو وڵات دەركەوت و میلیشیاكانی سەربە ئێران و سەرەڕای هەر دوو سوپای عێراقی و سووری راماڵی. جیا لەوەیش هەڕەشەی لە كورد و تەواوی پێكهاتەكانی ناوچەكە كرد. تاران لەوە ترسا داعش بەرەو بەغدا و سنوورەكانی ئێران بچێت، بەهۆی كەوتنی پردەكە لەگەڵ خاكی سووریا شڵەژا، بەمەیش ناچار بوو گەڕانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بۆ هەر دوو بەرەی هیلال خەسیب قبووڵ بكات، بۆ ئەوەی لە داعش بدات، ئەم هێزە میلیشیایە لەناوبەرێت كە وەك دیوارێكی تەكفیری بوو لەنێوان دیمەشق و تاران. هەروەك ئەزموونەكەی سەدام، ئێران سوودمەند بوو لە هەڵمەتی سەربازی ئەمریكا دژ بە خەلافەتی داعش وڵاتی دوو رووبار "نەهرێن" و بیابانی شام، لەلایەك دوژمنەكەی لەناو چوو لەلایەكی تریش ئەو ناوچانەی لە دەسەڵاتی داعش رزگار دەكران سەرلەنوێ‌ رادەستی میلیشیاكانی ئێران دەكرانەوە. 

هەڵمەتی دژ بە داعش بە سەرۆكایەتی واشنتن پێنج ساڵی خایاند، لەماوەیەدا پری بەردەم میحوەری ئێرانی داخرا بوو، تا لە رووی سەربازییەوە خەلافەتەكە بە تەواوی لەناوچوو، داعشەكان لە مووسڵ و رقە و سێگۆشەی سوننەی عێراق و بادیەی شام لە سووریا دەركران. لەگەڵ كەوتنی داعش هەموو ئەو لایەنانەی لە دژی داعش لە جەنگ بوون كەوتنە هەڵپە بۆ زاڵبوون بەسەر ناوچەكانی ژێردەستی داعش. هەڵبەتە ئەمریكا و هاوپەیمانان دەستیان بەسەر گەورەترین رووبەری ستراتیژی داگرت، بەڵام بە هاوبەشی لەگەڵ هەموو لایەنەكان جگەلە میلیشیاكانی ئێران و سوپای سووریا. هێزەكانی پێشمەرگە دەستیان بەسەر بەشی باكووری سنوورە هاوبەشەكە بەلای عێراقەوە گرت، سوپای عێراق و حەشدی شەعبی دەستیان بەسەر خاكە عێراقییەكە گرت لە باشووری كوردستانەوە تا سنوورەكانی ئوردن، هێزەكانی سووریای دیموكرات بە درێژایی سنووری هاوبەشی عێراق و سووریا كشان بەرەو باشوور تا خاڵی ئەلبوكەمال. بەڵام لە باشوور هێزەكانی ئەمریكا و هاوپەیمانان لە بنكەی تەنف جێگیربوون تا دەگاتە سنوورەكانی ئوردن، بەڵام دوای نەمانی داعش چ روویدا؟

لەنێوان ئەلبوكەمال و تەنف

دوای دەرچوونی هێزە شەڕەكەرەكانی ئەمریكا لە عێراق بە فەرمانی ئیدارەی جۆ بایدن لە ساڵی رابردوو، پردی هیلال دەستی بەكاركردەوە لەنێوان میلیشیاكانی حەشدی شەعبی لە رۆژهەڵاتی سنوورەكە، لەگەڵ هێزەكانی بەشار ئەسەد و میلیشیاكانی لە رۆژئاوای سنوورەكە، رووبەری هاوبەشی هێزە ئێرانییەكان بە درێژایی سنووری عێراق و سووریا 200 كیلۆمەترە، ئەمە دەروازەی جوگرافیای سیاسی نێوان ئەلبوكەمال و تەنفە، ئەمە گرنگترین خاڵی گرنگی بە یەكگەیشتی ئێران و دەریای ناوەڕاستە. واتە رووبەری درێژبوونەوەی سنووری عێراق و سووریایە، واتە لە باكوورەوە هێزە كوردییەكان، هۆزە عەرەبەكانی سوننە لە باشوور، كۆنتڕۆڵی هێڵی ئۆكسجینی نێوان پاسداران و هاوپەیمانەكانی تاران لە سووریا و لبنان دەكەن، ئەمریكا لە دەوروبەری ئەم دەروازەیەیە لە باكووری رۆژهەڵات و باكووری رۆژئاواوە لە میانەی هاوپەیمانبوونی لەگەڵ هێزەكانی پێشمەرگە و هێزەكانی سووریای دیموكرات.

هەروەها هێزەكانی ئەمریكا لە باشووری رۆژهەڵاتی سووریاوە لە بنكەی تەنفەوە بوونیان هەیە، بەڵام هێزەكانی میحوەر لە رۆژهەڵات و رۆژئاوای دەروازەكە هەن. میلیشیاكانی حەشد و پاسداران لە ئەنبار وباشووری شنگال هەن، هێزەكانی ئەسەد و میلیشیاكانی ئێران و حزبوڵا لە رۆژئاوا لە باشووری حەشەكە و بنكەی تەدمور لە بیابانی سووریا هەن، باكوور و باشوور لەگەڵ هاوپەیمانانە، رۆژهەڵات و رۆژئاوا لەگەڵ میحوەرە. هەر سەربازگەیەك خۆی بۆ ئەویتر دانوساندووە، ئێران پلانی هەیە بۆ كوردەكانی عێراق بۆ ئەوەی لەگەڵ رژێمی سووریا لەخۆیان بگرێت و ئەمریكییەكان لە هیلال بە یەكجاری دەربكات، پنتاگۆن كار دەكات بۆ ئەوەی رۆیشتنی میلیشیاكان بەرەو ناوەڕاست دوابخات، نابێت ئەوە لە بیر بكەین ئیسرائیل هەوڵ دەدات رێگری لە ئێران بكات سنووری عێراق و سووریا بۆ بەهێزكردنی سەربازی و مووشەكی لەناو سووریا بەرەو رووی جۆلان و دواتر جەلیل بەكاربهێنێ‌. كەواتە ئەوەی دەست بەسەر ئەو دەرگەیە بگرێت بەسەر هیلالی خەسیب زاڵ دەبێت، یان ئەمریكا و هاوپەیمانانی، یانیش ئێران و میحوەرەكەی، دوایین پێشهات چییە؟

بە كردار دەبێت دیوارێكی ئەمریكی هیلالی خەسیب ببڕێت

پنتاگۆن پەلدەکێشێ

دوایین جووڵەی فەرماندەیی ناوەندی ئەمریكا كە لە باكوورەوە بەرەو هێڵی حەسەكە و لە باشوورەوە بەرەو تەنف بوو، بەلای زۆربەی چاودێرانەوە چاوەڕوانكراو نەبوو، ئیدارەی بایدن بۆ ئەوە كۆشش دەكات هێزە مەیدانییەكان كەم بكاتەوە، خۆی لە هەر پێكدادانێكی هێزەكانی میحوەر بە دوور دەگرێت. دەسەڵاتی سەربازی ئەمریكا لە پێگە سنوورییەكان لە كۆتا خالی كوردی لە باكوور و لە یەكەم خاڵی عەرەبی سوننی لە باشوور، بە كردار دەبێت دیوارێكی ئەمریكی هیلالی خەسیب دەبڕێت، ناوچەكانی كوردستان بە تەنف و سنوورەكانی ئوردن دەبەستێتەوە، ئەم دیوارە بەرووی ئەنباریشەوە فراوان دەبێت تا باكووری هیلالی خەسیب بە باكووری سعوودیە دەگەینێ‌. ئەمەیش كودەتایەك بە سەر تەرازووی هێزەكان لە ناوچەكە دەكات. ئایا ئێران ئەمە قبووڵ دەكات؟

هەڵبەتە قبووڵی ناكات، چونكە هەر دابڕانێكی ئەمریكا بۆ رۆژهەڵات بە شێوەیەكی ستوونی، ئەوا پەیوەندی ستراتیژی ئێران بە میحوەرەكەی لە سووریا و لبانان دەپچڕێنێت، ئەمەیش ئێران دەخاتە دابڕانێكی ترسناكەوە. بۆیە پێشبینی شرۆڤەكارانە دەڵێ‌ دەزگاكانی ئێران بەرەو رووی ئەم جووڵە ئەمریكیە دەوەستنەوە كە پردەكە هێدی هێدی لە دڵی بیابانەوە دەپچڕێنێ‌. بەڵام فەرماندەیی ئێران دەزانێن هێرشكردنە سەر ئەمریكیەكان، وەڵامدانەوەی بنەمای ستراتیژی پنتاگۆنی بە دواوەوە دێت و كە هەموو هێزێك بۆ لێدانی نەیار بەكاردەهێنێ‌، بە تایبەتی فرۆكە و درۆن، بەڵام ئایا ئەمە مانای ئەوەیە هەڵگیرسانی جەنگی بیابان هەردوو لا ناچار دەكات رێككەوتنێكی گەورەتر بكەن؟ وەڵامەكە زەحمەتە، بەڵام كەسانێكی بە ئەزموون دەڵێن جووڵەی ئەمریكا بۆ ئەوەی فشار بخاتە سەر ئێران بۆ ئەوەی واز لە هەڕەشەكردن لە بوونی ئەمریكا بهێنێ‌، ئاستی گرژییەكان دابەزێنێ‌، ئەوەی لە ساڵانی رابردوو لە سنووری باكووری سووریا و كەركووك روویدا، هاوپەیمانان هان نادات تا لەگەڵ جووڵەكانی ئەمریكا لەم سنوورانە بڕۆن، بەڵام ئەگەرهاتوو هەڵوێستێكی ئەمریكی هەبێت بەرپرسیارێتی دانانی دیوارێك لە بیابان لە ئەستۆ بگرێت، هەروەها وابەستە بێت بە دانوستاندن، ئەگەر سەركەوتوو بوو ئەوا هێزە ئەمریكیەكان دەكشێنەوە، ئەگەریش شكستی هێنا ئەوا بیابان گڕدەگرێت.

ستراتیژیەتی ئێران بۆ رووخاندنی دیواری ئەمریكی 

لە وتاری رابردوودا باسمان لەوە كرد دەیان ساڵە كۆماری ئیسلامی هەوڵ دەدات پردێكی جیۆسیاسی سەربازی لەنێوان ئێران و رۆژهەڵاتی دەریای سپی ناوەڕاست دروست بكات. ئەمە لە جەنگی یەكەمی كەنداو لەگەڵ سەدام حوسێن سەرۆكی كۆچكردووی عێراق هەبووە تا جەنگی دووەمی كوێت و داگیركاری ئەمریكی بۆ عێراق و كشانەوە لێی، دواتر لەناوبردنی داعش. دوای كشانەوەی دووەمی ئەمریكایش لە عێراق هەوڵەكە سەر لەنوێ  لەلای ئێران هەبووە، بە هۆی ئەو كەلێنەی لە ئەلبوكەمال هەبووە، لە باكووری سنووری عێراق و سووریا، لە باشوورەوەش لە تەنف هەبووە.

هێزەكانی میحوەر دەیانەوێ‌ پردەكە بمێنێتەوە، ئەمەیش بە كۆمەڵیك هۆكار كە پەیوەندی بە هەژموونی رژێمەکەوە هەیە لە سێ‌ وڵات ئەوانیش عێراق و سووریا و لبنان، لەم هەژموونەیش بەرژوەندییەكی بێ شومار هەیە. پاسەوانێتی ئێران لە پردەكە بەردەوام بوو تا جووڵەی ئەمریكا دەركەوت كە ئاماژەیە بۆ ئەگەرێك هەیە بۆ بڕینی ئەم رێگەیە لەلایەن ئەمریكاوە، نەوەك بڕیار بێت. ئەمەش لەمیانەی دامەزراندنی كۆمەڵێك بنكەی مەیدانی كە دەبێتە سەرەتا بۆ بڵابوونەوەی چاوەڕوانكراوی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە ئامانجی پچڕاندنی رێگەی خێرای نێوان تاران و بەری باشووری بەیرووت. تەنانەت ئەمە ئەگەریش بێت ئەوا هێڵێكی سووری پانە ناكرێت بەسەری بازبدرێت جا بە هەر هۆكارێك بێت، جا ئێران بۆ رزگاركردنی پردەكە چی دەكات؟

تێڕوانینی ئێران 

وەك ئەوەی لە وتاری پێشوو باسمان كرد، ئەم رێڕەوە جیۆسیاسییە بەرەو دەریای ناوەڕاست، بۆ رژێمەكە بووەتە مەرجێكی سەرەكی تا كۆماری ئیسلامی لە هێزێكی هەرێمایەتی تایبەت بگۆڕێت بۆ هێزێكی جیهانی هاوشێوەی فەڕەنسا و بەریتانیا، بە تایبەتی ئێران هەوڵ دەدات بە هاوكارەی میحوەرەكەی بەسەر نەوتی عێراق و سووریا و گازی لبنان زاڵ بێت. لەبەر ئەوە ئەگەر ئەمریكییەكان شادەماری ستراتیژی تاران لەگەڵ ناوەڕاست ببڕن ئەوا پڕۆژەی ئیمپریالی خومەینی دەكەوێت، لێرەوە روونە رژێمەكە هەموو شتێك دەكات تا سەرلەنوێ‌ رێگری لە داڕووخانی پرەكە بكات.

بەرگریكردن لە رێگەی هێرشەوە

بەشی یەكەمی ستراتیژییەتی تاران بۆ پاراستن رێڕەوەكە، بەرپاكردنی هێرشێكی پێشینە دەبێت لە هەموو میحوەرەكانەوە دژ بە سەقامگیری هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق و سووریا. گرنگترین ئامرازیش بۆ لێدانی ئەو سەقامگیرییە لاوازكردنی هاوپەیمانەكانی ئەمریكایە و لەگەڵ نانەوەی ئاژاوە لە نێوانیاندا. ماوەیەكە ئەمە لە هێڵی رۆژهەڵاتی سووریا دەركەوتووە، بە تایبەتی لەژێر سایەی هێزەكانی سووریا دیموكرات "هەسەدە" كە زۆرینەی كوردن، سەرەڕای عەرەبی سوننە كە نەیاری هەر دوو رژێمی دیمەشق و تارانن، لەگەڵ مەسیحیەكان بە سریان و ئاشوورەوە.

هێزەكانی سووریای دیموكرات رووبەرێكی فراوانی باكووری خاكی سووریایان بە دەستەوەیە، لە رقەوە تا باغووز، لە نزیك سنوورەكانی لەگەڵ عێراق، هۆزە عەرەبە سوننەكان بەشێكی گەورەی دانیشتووانی حەسەكە پێكدەهێنن، بە تایبەت لە رۆژهەڵاتی ئەو ناوچانەی نزیكن لە سنووری عێراق. ستراتیژیەتی ئێران ئەوەیە ناكۆكی بخاتە نێوان ئەو هۆزانەی كە لە دژی داعش جەنگاون و دژ بە رژێمن، لەگەڵ هەسەدە، ئامانجیش روودانی رووبەڕووبونەوەی عەرە و كوردە لە رۆژهەڵاتی سووریا ئەمەیش هەڕەشەیە بۆ ئەو هێزانەی نەیاری میحورن، پێویستن بۆ بەهێزكردنی چەپۆكی ئەمریكا لەسەر سنووری عێراق و سووریا. بەو واتایەی دەزگاكانی ئێران لە رێی تۆڕەكانیان لە هەردوو لاوە كار دەكات بۆ ئەوەی بەرەو ناكۆكی بچن، ئەگەر ئەمە رووبدات، ئەوا پنتاگۆن تواناكەی لە باكوور لەسەر سنووری عێراق و سووریا لە دەست دەدات. 

بەڵام لە میحوەری باشووری سنوورە هاوبەشەكە، واتە لە ناوچەی تەنف، هۆزە عەرەبییەكان دوورن لە كورد و عەرەبی حەسەكە، كردەنی نزیكترن لە ئوردن و وڵاتانی هاوپەیمانی عەرەبی، بەهێزەوە لەگەڵ ئەمریكا و هاوپەیمانان كاردەكەن، لەوێ‌ نیگەرانیەك نییە ئێران دەستی خۆی بخاتە ناویان.

جگە لەمەیش هۆزەكانی باشووری سووریا بێ‌ هەسەدە و عەرەبی باكووری سووریا ناتوانن بنكەیەكی جەماوەری تەواو بۆ هێزە ئەمریكاییەكان فەراهەم بكەن تا سنوور بە رووی ئێران دابخات. بۆیە ئەوەی لە دوورگەی حەسەكە دەگوزەرێت دەكرێت چەقۆی ئەمریكا بۆ بڕینی هیلالی خەسیب لە كار بخات. جا ئەگەرهاتوو رووبەڕووبوونەوەی فراوان لەنێوان كورد و بەشێك لە هۆزە عەرەبییەكان رووبدات، ئەوا لە حەسەكە ئاژاوە بەرپا دەبێت و ئەمریكا توانای بەرەنگاربوونەوەی ئێران لەدەست دەدات، بەڵام وەك دەردەكەوێت بڵاوكردنەوەی ئاژاوە لەنێوان هەسەدە و میلیشیاكانی ئۆپۆزسیۆن تەنیا لە دروستكراوی ئێران نییە.

باڵەكانی ئیخوان

ماوەی چەند ساڵێكە راپۆرتەكان باس لەوە دەكەن رەوتە ئیسلامیەكان لەنێویاندا رەوتی ئیخوانی لە باكووری سووریا هەوڵ دەدەن هەژموومنی خۆیان لە ناوچەكانی هەسەدە بەهێز بكەن واتە لە باكووری رۆژهەڵاتی سووریا، تا میلیشیاكانیان بتوانن بە سنووری عێراق بگەن و لەوێشەوە بەرەو ئەنبار و سێگۆشەی سوننە، بەڵام ئامانجیان چییە؟ دامەزراندنی دەوڵەتێكی ئیسلامی لە هیلال خەسیب. ئایا زۆرینەی سوننە لە رۆژهەلاچتی سووریا بەم پڕۆژەیە رازیین؟

هەموو ئاماژەكان بۆ پێچەوانەی ئەمەن، ئەو هۆزانە كە دژایەتی رژێمی سووریایان كردووە و دژی داعش و میلیشیا تەكفیرییەكان بوون و هاوپەیمانی ئەمریكییەكان بوون لە تەواوی ئەو ساڵانە بۆ بەرەنگاربوونەوەی تۆڕە توندڕەوەكان، هەروەك ئێستا هۆزەكانی تەنف و باشووری دەیكەن. 

هۆزە عەرەبییەكانی رۆژهەڵات و باشووری سووریا دەیانەوێ‌ وەك هاوپەیمانی ئەمریكا و نەیاری ئێران و داعش بمێننەوە، دەیانەوێ‌ خۆیان حوكمڕانی خۆیان بكەن، نەوەك لەژێر دەستی هەسەدە بن. بۆیە كێشەیەك لەنێوان ئەنجومەنی هۆزەكان و دەسەڵات لە سووریای ئازاد هەیە، ئەمە ئەو كەلێنەیە كە میلیشیاكانی سەربە ئیخوان دەیانەوێ‌ بۆ رۆژهەڵاتی سووریا تێیدا بچنە ژوورەوە. لێرەوە تێدەگەین چۆن هێزە ئیسلامییەكانی رۆژاوای سووریا كە لەژێر سایەی حكومەتی توركیان، هاوكاری خۆیان بۆ هۆزەكانی رۆژهەڵاتی وڵات راگەیاندووە لە دژی دوژمنی هاوبەش كە "هەسەدە"یە.

گرووپە ئیخوانییەكان باوەڕیان وایە ناكۆكی هێزەكانی رۆژهەڵات لەگەڵ كوردانی سووریا، هاندەرە بۆ یەكگرتنیان لەگەڵ ئیسلامییەكانی رۆژئاوای سووریا، ئەوان لەگەڵیان یەكدەگرن لەدژی كورد و رژێمی ئەسەد، بەڵام ئەو هۆزانە مەیلیان بۆ ئیخوان و داعشیش نییە. نەیاری هۆزەكان بۆ هەسەدە لەبارەی كارگێری سوریای ئازادە نەوەك دامەزراندنی میرنشینێكی ئیخوانی. ئەم ناكۆكییە كوردی و عەرەبییە دەبێت لەلایەن ئەمریكیەكانەوە چارەسەر بكرێت بەوەی بخرێنە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی نەوەك هۆزەكان بخرێنە میلیشیا ئیسلامییەكانی باكوور. 

ئامانجەكانی ئێران 

ژمارەیەك لە شرۆڤەكارانی كەم ئەزموون جا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بن یان ئەمریكا، لەوە تێناگەن ئێرانی شیعە چۆن رێگە بە سەركەوتنی گرووپی ئیخوانی سوننە دەدات لە رۆژهەڵاتی سووریا. بۆ ئەوانەی لە مێژووی ستراتیژییەكانی ئێران ژیاون وەڵامەكە سادەیە. تاران كێشەی لەوە نییە ئەگەر ململانێیەكی تایفەگەری و نەتەوەیی بقۆزێتەوە تەنانەت ئەگەر لەلای نەیارەكانی لەسەر دەسەڵاتیش بووبێت، هەرگیز بەربەرستێك لەوە نییە دەوڵەتی خومەینی پەیوەندی ستراتیژی لەگەڵ حەماسی سوننە دابنێت ئەگەرهاتوو خزمەتی ئامانجەكەی بكات. 

بە هەمان لۆژیك سەركردایەتی ئێران لاری نییە لەوەی ئیخوان بچنە ناو هۆزەكانەوە لە دژی ئەنجومەنی خۆسەر هانیان بدەن. هەرچەندە لە هەمان كاتدا هەواڵگری ئێران پەیوەندی لەگەڵ پارتی كرێكارانی كوردستان هاوپەیمانی یەكینەی پاراستنی گەڵ دروست دەكات. رژێمی ئێرانی توانای ئەو یارییەی هەیە كورد و عەرەب بەڕێوە ببات، لەناو عەرەبی ئیخوان و میانڕەوەكان بێت، بۆئەوەی بەرەنگاری یەكتر ببنەوە بۆ ئامانجێكی باڵاتر ئەویش ئەو هاوپەیمانییە لۆكاڵییەیە كە هاوكاری ئەمریكییەكان دەبێت لە كۆنتڕۆڵكردنی سنوورەكانی نێوان سووریا و عێراق. بەمشێوەیە تاران كۆشش دەكات بە كوردەكان لە هۆزەكان بدات، رێگە بە ئیخوانەكان دەدات ململانێی نێوان هەردوو لا قووڵ بكەنەوە، هەموو ئەمانە بۆ دوورخستنەوەی ئەمریكییەكانە لە پڕۆژەی بڕینی هیلالی ئێران لەسەر سنوور، دواتریش ناچاركردنی ئەمریكیایە بۆ ئەوەی بە تەواوی لە هیلال خەسیب بكشێتەوە.

دوای ئەمە سوپای پاسدارانی ئێران سەرنج دەداتە سەر لێدان یان لە خۆگرتنی هەموو پێكهاتەكان سەرەتا هۆزە عەرەبییەكان و دواتریش هەسەدە و عەرەبی تەنف و دواتریش ئیخوان تا بەوە دەگات سووریا ببێتە كۆڵۆنییەكی پەتی خومەینی، ئێستایش كاری پێشینە ئەوەیە بە بەرد دوای بەرد دیوارە ئەمریكیەكە بڕوخێنێت.

سەرچاوە : ئێندپێندنت