بۆچی چەكی دژە فڕۆكە بە سەربانەكانی بەغدا بڵاودەكرێتەوە؟ وەرگێڕان

نوچه‌نێت

بڵاوبوونەوەی وێنە و ڤیدیۆی دانانی چەكی بەرگری و دژەفڕۆكە لە بەغدای پایتەختی عێراق، مشتومڕێكی فراوان لەو وڵاتە دەنێتەوە، هاوكات چەند دەنگۆیەكیش بڵاوكراوەتەوە كە وا هاووڵاتیان دەكات باس لە مەترسی خۆیان بكەن، بە تایبەتی دەزانرێت چەكی دژەفڕۆكە لە سەربانی باڵەخانە گشتییەكان و حكومییەكان لە چەند ناوچەیەكی رۆژئاوای بەغدا دانراون، ئەمەیش دیمەنەكانی 2003 ی سەروبەندی جەنگی ئەمریكا لە دژی عێراق وەبیر عێراقییەكان دەهێنێتەوە. كەچی لیوا یەحیا رەسووڵ گوتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عێراق دڵنیایی داوە بەوەی رێكارییەكی سروشتییە بۆ زامنكردنی هەندێك ئامانجی گرنگ و هەستیار.

یەحیا رەسووڵ دوێنێ‌ لە لێدوانێكی رۆژنامەوانی دەڵێ‌، "رێكارییەكان بۆ زامنكردنی چەند ئامانجێكی گرنگ لە بەغدا و تەواوی پارێزگا عێراقییەكان كراوە، بابەتەكە بەگوێرەی پلانێكی مەبەستدار بووە، ئەمەیش رێكارییەكی سروشتییە و پێویست بە ترس ناكات".

رۆژنامەی "عەرەبی جەدید" پەیوەندی بە ئەفسەرێكی فەرماندەی ئۆپراسیۆنە هاوبەشەكان كردووە لە بەغدا، ئەویش روونی كردووەتەوە، "رێكارییە ئەمنییەكان لە چوارچێوەی پرۆسەی ئامادەكردنی چەكی بەرگری ئاسمانی عیچراقی هاتووە، لەگەڵ رێكخستنەوەی چەند روانگەیەكی بەرگری ئاسمانی لە ناوچە جیاوازەكانی عێراق و بەغدا. قسەكردن لەسەر هێرشی پێشبینیكراو، یان هەر شتێكی لەم شێوەیە، تەنیا دەنگۆیە و بنەمای نییە".

ئەفسەرەكە دووپاتی دەكاتەوە دوای هێرشی راگەیاندنەكان و رەخنەی هاووڵاتیان لە بەغدای پایتەخت، بڕیار دراوە سیستەمی بەرگری ئاسمانی و زەوینی بۆ ناوچەكانی تر بگوازرێنەوە، دەشڵێ‌، "ئەمە یەكەم جار نییە سیستەمی دژە فڕۆكە دابنرێت، بەڵام ئەم جارە هەندێك لە دەزگاكانی راگەیاندن هەرایەكی گەورەیان نایەوە".

هیچ هەڕەشەیەكی ئەمنی لەسەر بەغدا نییە

مەهدی تەقی ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق دەڵێ‌، "وەزارەتی بەرگری كار دەكات بۆ ئەوەی زامنی ئاسایشی دەوروبەری فڕۆكەخانەی بەغدا و چەند ناوچەیەكی تر و ئامانجێكی تری گرنگ بكات، ئەمەیش بەگوێرەی ئەو دەسەڵاتەی پێی بەخشراوە، لەگەڵ ئەو رازەمەندیانەی لەلایەن فەرماندەی ئۆپراسیۆنە هاوبەشەكان و فەرماندەیی گشتی هێزە چەكدارەكان بە دەستی هێناون". 

ئەو پەرلەمانتارە دووپاتی دەكاتەوە، هیچ هەڕەشەیەكی ئەمنی لەسەر ئاسایشی بەغدا نییە، بۆیە ئەو رێكارییە پێشینانەی كە هێزە ئەمنییە عێراقییەكان ئەنجامی دەدەن، سروشتین و پێویست بە نیگەرانی ناكات، بەڵام ئەو رەخنانەی گیراون شیاوی رێزن، چونكە ئەو چەكانە لە ناوچەكانی نیشتەجێبوون بڵاوكراونەتەوە.

سەرمەد بەیاتی شارەزا لە كاروباری ئەمنی لە لێدوانێكی بۆ عەرەبی جەدید دەڵێ‌، "ئەو رێكارییە ئەمنییەی بە بڵاوكردنەوەی دژە فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان لە بەغدا كراوە، رێكارییەكی پێشینە و سروشتییە، هێزە ئەمنییەكان پێی هەڵدەستن و ئەرکێکی سەرەكی ئەوانە و دوای وەرگرتنی رەزامەندی ئەنجام دراون" دووپاتیشی دەكاتەوە كە هەواڵی ئەوە هەیە چەكەكان هەڵگیراون و بۆ شوێنی دوورتر لە گەڕەكەكان گوێزراونەتەوە.

بەیاتی لە بەشێكی تری لێدوانەكەی دەڵێ‌، "پێویستییەكی ئەمنی بۆ پاراستنی هەندێك ئامانجی گرنگ هەیە و فەرمان لەلایەن محەمەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانەوە دراوە، بۆ بڵاوكردنەوەی چەك بۆ پاراستنی ناوچەكانی دەوربەری فڕۆكەخانەی بەغدا بە سێ‌ بازنە" ئەو شارەزایە رەتی دەكاتەوە هیچ بروسكەیەكی هەواڵگری هەبێت بۆ بوونی هەڕەشەیەكی ئەمنی كە بەغدای پایتەخت بكات بە ئامانج".

چالاكوانێك : ئەو چەكە كۆنانەی بڵاوكراونەتەوە لە وڵاتان لە مۆزەخانەی سەربازی دانراون.
 

لینا عەسەل چالاكوانێكی عێراقییە لە ئەكاونتی خۆی لە سەكۆی كۆمەڵایەتی "ئێكس" دەڵێ‌، "دانانی دژە فڕۆكەی سەربە هێزەكانی بەرگری ئاسمانی عێراق لەسەر فەرمانگەی ئاوەڕۆی غەزالییە لە بەرانبەر فەرمانگەی هاتوچۆی غەزالییە لە بەغدا، چی دەگوزەرێ‌؟ بۆچی چەك لە گەڕەكی نیشتەجێبوونی غەزالیە لەسەر باڵەخانەی حكومی دادەنرێت؟ شوێنی تر نەبوو فەرمانگەی ئاوەڕۆ نەبێت؟ یان ئامانجتان ئەوەیە فەرمانگەكە بكرێتە ئامانج؟" ئەو ژنە چالاكوانە لەگەڵ ئەو پۆستەی ڤیدیۆیەكی داناوە، كە لە دوو رۆژی رابردوودا بڵاوكراوەتەوە.

رەشا جەنابی كە چاڵاكوانێكی ترە نوسیویەتی، لە بەغدا دوای 20 ساڵ یەكەم جارە دژە فڕۆكە لەسەر باڵەخانەی مەنسووڕ لە بەغدا دانراوە، هەروەها لە گەڕەكەكانی تری وەك غەزالیە و عامل و چەندان شوێنی تری بەغدای پایتەخت، ئێوە گاڵتە بەخۆتان دەكەن؟ ئەو چەكانەی دانراون بەسەرچوون. لە وڵاتانی دنیا تەنیا لە مۆزەخانە سەربازییەكان هەن".

عێراق سیستەمی بەرگری ئاسمانی كۆنە و بۆ نۆهەدەكانی سەدەی رابردوو دەگەڕێتەوە. لە ماوەی رابردوودا گفتوگۆی وەزارەتی بەرگری عێراق و ئەندامانی پەرلەمان، بۆ دابینكردنی بڕێك  پارە بۆ نوێكردنەوەی سیستەمی دژە فڕۆكە و كڕینی ئەو سستەمەی وەزارەتەكە دەیخوازێ‌ لە نموونەی ئێس 300 و سیرام ئەنجامی نەبوو. بەرپرسان و ئەفسەرانی پلەباڵا ئاماژە بۆ ئەوە دەكەن كە چەندان ئەجندای سیاسی هەیە رێگریی لەوە دەكات سوپای عێراق بە چەكی هێرشبردن و بەرگری پێشكەوتوو چەكدار بكرێت.
 

بابەتی پەیوەندی دار

0 لێدوانەکان

نەزەری خۆتان بنووسن

ئیمەیلەکەتان بە هیچ شێوەیێک بڵاو نابێتەوە. هەموو فیڵدە ئەستێرە دارەکان ئیجبارین