Nuce Logo

بەهرە حەمەڕەش

ئارەزوو مەحمود، مامۆستای زانکۆ و کچە چالاکوانێکی دیاری مافەکانی مرۆڤە، ئێستا ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عیراق و  لە دیمانەیەکی نوچە سەبارەت بەو رەوشەی کە کوشتن و خۆکوشتن و توندوتیژییەکان تێیدا زیادی کردووە بە تایبەتیش توندوتیژی دەرهەق بە رەگەزی مێینە، بەوە لێکدەداتەوە کە تا ئێستا وێڕای ئەوەی جیاکاری رەگەزی و توندوتیژی لەم کۆمڵگەیەدا رەگەکەی لە مێژوودایە بەڵام حوکمڕانی حکومەتی هەرێمی کوردستانیش دەرهەق بە مافە مرۆییەکان روون نییە.

ئارەزوو هەروەها پێیوایە دەبێ ژنانیش رچەشکێن بن و چیتر شانازی بە لاوازییەوە نەکەن، خۆیانلە پیاوان بە کەمتر نەزانن

نوچە: لەگەڵ ناسەقامگیری سیاسی و ئابوری توندوتیژییەكان بەرامبەر بە ئافرەتان زیاد دەبن، گرنگیدان بە كێشەكانیان كەم دەبێتەوە؟ هۆكاری چییە؟

 "هۆكارەكانی چەوساندنەوەی 
مێینەو نا هاوسەنگی ڕەوشە 
جێندەرییەكە لەگشتیدا قوڵە
و ڕەگ و ڕیشاڵەكەی لەچەقی
 مێژودان"

ئایا تا ئێستا رەگەزی مێ لە پەراوێزی كارەكانی حكومەت و كۆمەڵگەیە؟ یان كەمتەرخەمی حكومەتە؟

ئارەزوو مەحمود: ئەگەرچی هۆكارەكانی چەوساندنەوەی مێینەو نا هاوسەنگی ڕەوشە جێندەرییەكە لەگشتیدا قوڵەو ڕەگ و ڕیشاڵەكەی لەچەقی مێژودان، بەڵام بەدڵنیاییەوە لەهەر شوێن و ژینگەو وڵاتێكدا سیاسەت و ڕەوشە سیاسییەكە هاوسەنگ نەبوو، دۆخەكە كۆمەڵایەتی و ڕەوشە ئابوری و جێندەرییەكە، تەنانەت ئەوەی هەیە بەهای هەبوونی وەك ئەوەی پێویستەو شایستە بەهەبوونیەتی، لەدەست ئەدات، بەمەش ئەوەی هەیە دەكەوێتە ژێر پرسیارو هەڕەشەی لەناوچوونەوە.

هەڵكشانی توندوتیژییەكان بەرامبەر بەمێینەو ئەم نابەرابەرییەی دەگوزەرێ‌ لەكوردەواریدا، ئەگەر نیوەی هۆكارەكە زادەی فەرهەنگی بێت ئەوا بەدڵنیاییەوە نیوەكەی تری پەیوەندی بە وەك پێویست نەبوون و ناڕۆشنی فەلسەفەو ئەدای حكومەت و دامەزراوە دادوەری و گەلیەكەوە هەیە، تێكڕای شۆڕشەكانی كورد بەجیاوازییانەوە بەفۆڕم و ناوەرۆك لەبنەمادا شۆڕشی ڕزگاری نیشتمانی بوون، نەك شۆڕشی ڕزگاری مرۆیی و تاكی كورد، ئەم ڕاستییە هەتا ئەم ساتەش ڕەنگدانەوەی زۆرو زەوەندی خۆی هەیەو عەقڵییەتی زاڵ لەئاڕاستە كردن و ڕێكردنی حكومڕانێتی كردندا، هەڵگری هەمان باكگڕاوندە لەڕوانگەو ئایدیاو كردەیی كردندا، هەنگاوە ڕواڵەتیەكانی لەبری كرانەوە بەڕوی بوون و پەرە پێدانی بەهاكانی هەبووندا هێندەی تر بابەتە جێندەرییەكەی تۆخ كردونەتەوە، مێینەو پێگەی مێینە لەكوردەواری و حكومڕانێتییە كوردییەكەدا ڕواڵەتین.

ئامانج و نییەتی من ئەوە نییە کە بمەوێ‌ لەپێگەو بەهایان كەم بكەمەوە یا خەبات و تێكۆشانە سنوردارەكەیان نادیدە بگرم، بەڵام ئەگەر ڕاستگۆیانەو ڕاشكاوانە بدوێین بەڕونی ئەوە بەدیدەكەین تەواوی ڕێكخراوەكانی مێینە، نێرینە دایمەزراندن و نێرینە لەپشتیانەوەیەو نێرینە ئاڕاستەو وابەستەیان دەكات، بێگومان لەناو نێرینەشدا، نێرینەی حزبی بەدڵنیاییەوە بۆ ئامانجی حزبی نەك جێندەری، ئەمە ئەگەرچی هەر خۆی لەخۆدا هەبوونی ڕێكخراوی ڕەگەزی لەبری هاوسەنگی جێندەری جیاوازییە جێندەرییەكان بەرین و بەرینتر پێدەكاتەوە، هەموو ئەوانەی لەدنیادا خەباتی فێمێنیستی و جێندەریان كردوەو دەكەن، بەتەنها هەر مێینە نین، هاوتای ئەوان نێرینە سەلارو مرۆڤدۆستەكانیشن، ئەم ڕاستینەیە بەداخەوە لەحكومەتیشدا هەر هەمان تشتەو پێگەو بەهای مێینە تیایدا ڕواڵەتییە، تاكە موهیممەی مێینە نوێنەرایەتی حزبییە نەك جێندەری، بێگومان حزبیش بەمانا مۆدێرنەكەی نا بەواتا پەتییەكەی، ئەمە وایكردوە مێینە لەكوردەواریدا پتر شانازی بەلاوازییەكانیەوە بكاو نەتوانێ‌ دەركەوێتە دەرەوەی شەونمی شەرم و بەرگریكاری مافە بنچینەییە مرۆییەكانی خۆی، سەیركەن ئەوەی بەسیاسەت نەتوانراوە بەمێینە بكرێ‌، بەیاسا سەپاندویانەتە سەری، مەسەلەی ئازادییە تاكییەكانی مێینە هەر لەهاتنە دەرەوەو سەفەرو كارو فرەژنییەوە بگرە تا بەیاساكانی باری كەسێتی دەگات هەمووی دژە مێینەیەو ژمارە دوو هەژماری دەكات، كەچی كاتێ‌ مەسەلەكە دێتە سەر بكوژان و ئەوانەی توندوتیژی دەكەنە سەر مێینە، یاساكان نەك هەر توندو حەدی نین و نەگونجاون لەگەڵ بەفەرهەنگ و فەزای كۆمەڵایەتی، هێندە دڵكراوەو مۆدێرنن وەك ئەوە وان لەكۆمەڵگە پێشكەوتووەكاندا بەركارن.

ئەركی پەرلەمانە بوێرانەو ئازایانە بكەوێتە كار لەسەر هەمواری یاساكان و بیانگونجێنێت لەگەڵ ڕەوش و فەرهەنگە كۆمەڵایەتییە كوردییەكەدا، ئەركی حكومەتە لەبری لێدوان و بەلاغات و ڕواڵەتگەرایی، بكەوێتە خۆ بەتایبەت لەڕێگەی وەزارەتەكانی پەروەردەو خوێندنی باڵاو ڕۆشنبیری و ئەوقاف و دادو كاروباری كۆمەڵایەتییەوە دەست بەڕیفۆڕمی كۆمەڵایەتی بكات، ئەم ڕەوش و دۆخە نەخوازراوە پێویستی بەخوێندنەوەو داڕشتنەوەی نوێ‌ هەیە.

نوچە: ئایا پرسی ژن دەكرێت وەكو رووداوێكی رۆژ سەیری بكرێت، كە روویدا، قسەو باس لەسەری گەرم ببێت و كە رووداوەكە كۆن بوو بێ دەنگی لەسەر بكرێت تا روودانێكی تر ؟

ئارەزوو مەحمود: پرسی مێینە، پرسێك نییە هەنوكەیی، لەڕاستیدا پرسی ژیانێكە شایستەتر، زۆرێك لەپسپۆران و شارەزایانی بوارەكانی فكرو فەلسەفەو جێندەری لەسەر ئەوە كۆكن، كۆمەڵگەی مرۆیی ئازاد بەبێ‌ مێینەی ئازادو هاوتا لەماف و ئازادیدا بوونی نییەو نابێت، ئەم خۆشییەوەكەو ترشییەوەكە هەواڵییە میدیاییەی هەیە لەكوردەواری و كوردستاندا، جگە لەوەی نا نیشتمانییە هاندەرو بەجۆرێك لەجۆرەكان بكوژیشە، توندوتیژی ڕەگێكی قوڵی فەرهەنگی و سیاسی و مەزهەبی هەیەو ئەركی حكومەت و ڕێكخراوەكان و لەگەڵیدا میدیا ئەوەیە، ڕۆژانە پێداگری لەسەر بەماناكردنەوەی ئەم بێماناییە بكات بووە بەمۆتەكەی سەر دڵی مێینە نەك سازش و پەردەپۆشی بكات، هەروەك چۆن ئەركی مێینەو تەواوی ئازادیخواز ئەوانەیە مرۆڤ ئامانجە لەژیانیاندا هاوتاو هەماهەنگ بكەونە خۆیان و بكەونە پرسیار كردن لەخۆیان، بۆچی هاتووینەتە بوون، چیدەكەین لێرە؟ دەیەها پرسیارگەلی قاڵ و قوڵتر هەن دەكرێ‌ هەمووان بهێنێتەوە سەر هەست و جوڵە، شۆڕشی كۆیلەكان لەپرسیارێكەوە لەمێینەیەكەوە دەستیپێكرد، چیرۆكەكە ڕەنگە لێرە باسكردنەوەی كۆمەك بەخشبێت.

بەیانییەكی لەندەن، مێنەیەك بەدەم چای خواردنەوە، قوتووە شەكرەكەی كردەوە تا كەوچكێك شەكر بكاتە ناو كوپە چاكەیەوە، لەسەر قوتووەكە نوسرابوو ئەم چاییە لەئەفریقای ڕەش چێنراوە، كاتێك شەكرەكەی لەناو چاكەدا تێكەڵكرد، ئەم پرسیارەی بەخەیاڵد هات: ئایا كۆیلە ڕەشەكان چەند لەعارەق و خوێنی خۆیان دەدەن بۆ چاندنی قامیشی شەكر؟! تامی چاییەكە لەدەمیدا تێكەڵ بەعارەق و خوێن بوو، بۆیە یەكسەر قوتووە شەكرەكەی هەڵدایە ناو سەتڵە خۆڵكەوە، بزوتنەوەیەكی میللی بۆ بایكۆتكردنی شەكر لەندەن سەریهەڵدا، ئەم بزوتنەوەی سەرپەرشتی هەموو بزووتنەوەكانی تری جیهانی كرد بۆ نەهێشتنی كویلایەتی، لەبەر ئەوە هەموو بێدەنگییەك، هەموو سازشێك، هەموو چاوپۆشییەكە لەهەمبەر توندوتیژییە ڕەگەزییەكان لەڕاستیدا نەنگی و شەرمەزارییەكە قوڵ، ئەگەر ئەم چاوپۆشی و پەردەپۆشكارییە هەروا بڕوا و برەوی بدرێتێ‌ بەكۆمەڵایەتی دەبێ‌ و ئاسایی وەردەگیرێ‌، بەمەش هیچ كەس و خێزان و خانەوادەیەك پارێزراو نامێنێت، ڕەنگە زۆر زیاتری ئاماری خۆكوژییەكانی مێیینە لەكوژراوەكان، دەرچەی وەها حەقیقەتێك بێت، كەواتە نابێ‌ بمێنێت كێشەی مێینە بەكێشەی هەرە لەپێشی خۆی نەزانێت.

نوچە: بەڵام لەگەڵ هەبوونی كێشەكان و سەرهەڵدانی فۆرمی جیاوازتر، بێدەنگییەكی زۆر لەناو چالاكان و رێكخراوەكانی ژنان هەیە، بۆچی ژنان بێدەنگن؟ یان بۆچی ئێستا باس كردن لە پرس و كێشە كۆمەڵایەتییەكان كپكراوە؟ جگە لەو كاتەی لە ژنێك دەكوژرێت و هەڵمەتێكی عاتیفی لە سۆشیالمیدیا دەست پێ دەكات، نەك هەوڵی چارە. پێتوایە هۆكارەكەی چییە؟

 "ئەركی حكومەتە  لەبری  لێدوان و  
ڕواڵەتگەرایی، بكەوێتە خۆ و دەست 
بە  ڕیفۆڕمی  كۆمەڵایەتی  بكات"

ئارەزوو مەحمود: مێینە لەهەبوونە مرۆییەكەیدا هاوتاو هاوبەش و هاوپشكی ماف و ئازادییەكانی نێرنەیە، وەك نێرنە خاوەن جەستەو ئاكارو عەقڵمەندییە، گەمژەیی ئەوەیە نەتوانی ئەمە لەخۆدا تێبگەیت و نەكارێی بێیتە دەنگ، شەرمەزاری ئەوەیە لەمە تێبگەیت بەڵام لەبری دەنگ هەڵبڕین، شانازی بەلاوازییەكانتەوە بكەیت و بڵێیت دەی خۆ ئەمە هیچ پەیوەندییەكی بەمن و خێزان و خانەوادەو شارو ژینگە كۆمەڵایەتییە لۆكاڵییەكەی منەوە نیە، خەڵەفاوی ئەوەیە لەژێر هەر بڕو بیانوێكدا نەتوانی هەستی بەرپرسیارێتی لەخۆدا دروست بكەیت، كێشەی تاكی كوردو تەنانەت یەكە پێكهێنەرە دەستە جەمعییە كۆمەڵایەتی و سیاسیەكانی كوردەواری ئەوەیە، هەمووان دیموكراسی و ئازادییەكانی تاك و مێنەیەیان لەدەرەوەی خێزان و خانەوادەكانی خۆیان بۆ ئەوانی ترو خەڵك پێباشە، بەڵام ئەو بوارو دەرفەت و دەرەتانە نادەنە خودی خۆیان، هەمووان لەدەرەوەی خێزان و خانەوادەو خۆیان ئەترسێن، هەمووان هاوكات لەگەڵ ئەوەی خۆیان وەك مۆدێرن و ئازادو ئازادیخواز وێنا دەكەن بەڵام دواجار لەناواخنیاندا زیندانێك هەیە تاریك و تەریك، مێینە لەبری نمایشكردنی توانا جەستەیی و عەقڵانییەكانی لەناو خێزان و خانەوادەو هاوڕێكانیدا، خۆی هاویشتووەتە ژێر باری شەونمی شەرم، وا تێدەگا بەم جۆرە باشتر دەتوانێ‌ ڕەزامەندی باوك و براو خێزان و خانەوادەكەی بەدەستبهێنێت، لەكاتێكدا مەسەلەكە ڕێك پێچەوانەكەی ڕاستە، بۆ ئەوەی باوك و براو خێزان و خانەوادەكان ترسیان لەدەرەوە بەرامبەر بەمێینەكانیان نەمێنێت، مێینە ئەركیەتی توانا جەستەیی و عەقڵانییەكانی خۆی بنوێنێت، تا لەم ڕێگەیەوە پێیان بڵێت: ئیتر دەتوانم پاسەوانی و پارێزگاری لەخۆم بكەم.

بەڵام لەسەرو ئەم سەرنجانەوە، بێگومان بەشە هەرە گەورەكەی تری هۆكارەكانی بێدەنگبوون یان وەك پێویست نەهاتنە دەنگی چالاكانی مەدەنی و ڕێكخراوە جیاوازو ڕەگەزییەكان تێنەگەیشتنە لەمەترسیەكەو نەزانینە لەچۆنییەتی ڕوبەڕوو بووەی توندوتیژییەكان، جگە لەوەش بەداخەوە بەهۆی ئەوەی لەكۆمەڵگەی ئێمەدا خەڵك و شەقام و شارو زۆنەكان ڕەنگكراون بەڕەنگی حزبی، كاتێك ڕوداوێك لەشوێنێك ڕوئەدا چالاك و ڕێكخراوەكانی ئەمبەر لەبری بەهاناوەچوونی پرسەكە بەحزبی دەكەن و یان وەك تانەی لاوازی حزبی و سیاسی و ئەمنی بەیەكتری دەفرشنەوە، هەروەها تاوانبارەكانی ئەمبەر بەرەو ئەوبەر دەڕۆن و پەنا ئەدرێن، هەموو ئەمانە جۆرە بێ‌ ئومێدی و بێهواییەكی خوڵقاندوە، كاتێك دەسەڵاتی جێبەجێكارو دادوەری دەیەها كەیس و دۆسیەی لەو شێوەیەی بەسەردا تێئەپەڕێ‌، بێگومان هەمووان دڵسارد دەكاتەوە لەبەرگری و ڕوبەڕوو بوونەوە.

نوچە: چی بكرێت بۆ ئەوەی كاركردن بۆ پرسی ژن تا گەیشتن بە ئامانجی بەرابەری/ یەكسانی وەكو هڵێكی بەردەوام بێت بێ وەستان بڕوات، گرنگی پرسەكە بەردەوامی پێی بدات، نەك روداوەكان ؟

 - لە میدیا چی بكرێت ؟

- لە كاری حكومەتیدا چی بكرێت ؟

- لەكاری رێكخراوەییدا چی بكرێت ؟

- حزبەكان بەشێكی سەرەكی كۆمەڵگەن، لە كارو پرۆژەی ناوخۆی حزبەكاندا چی بكرێت ؟

- لەسەر ئاستی تاك چی بكرێت ؟

ئارەزوو مەحمود: پێموایە هەموار كردنەوەی یاسا پەیوەستە كەسیەكان و گونجاندنیان لەگەڵ ئەم جۆرە ڕەشە كوژییە ڕەگەزییە، هەروەها ڕەخساندنی هەلی كارو زەمان و زەمینەسازی بەشداریپێكردنی مێینەو ئەنجامدانی ڕیفۆڕمی كۆمەڵایەتی و فەرهەنگی لەلایەن حكومەتەوە، لەگەڵیدا بەرپا كردنی هەڵمەتی هۆشیاری كردەیی و بەردەوامی چالاكان و ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی، پشتیوان و هاندەرێكی باش دەبن لەچاندنی هزوو بیری مرۆیی لەتاك بەتاكی یەكە پێكهێنەرە كۆمەڵایەتیەكاندا، حكومەت نابێ‌ لەوە زیاتر ببێت بەشاهیدی ئەو هەموو توندو تیژییەو ئەم هەموو كوشتارگەی مێینەو خود كوژییەی دەگوزەرێ‌، كارەساتە تەنها لەماوەی دە ساڵی ڕابردودا بەپێی ئامارە ڕاگەیەندراوەكانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی ڕوبەروبوونەوەی توندوتیژی مێینەو خێزان لەهەرێم ژمارەی كوژراو خود بكوژەكانی مێینە، لەڕووی چەندایەتییەوە قوربانیانی هەڵبجەی شەهیدی تێپەڕاندبێ‌.

میدیای كوردی، بەداخەوە میدیایەك نییە نیشتمانی بێت، ئەوەی هەیە حزبی و كەسییە، مرۆ لەوەها میدیایەك ناتوانێ‌ و نازانێ‌ چ داوا بكاو چ تەماو ئومێدێك هەڵچنێت، مێینە لەمیدیای كوردیدا جگە لەبەكار بردنی وەك كەرەستەو كاڵا، كاری گەیاندووەتە تەداخول كردنی ژیانی زۆر تایبەتی كەسەكان، ئەمە وایكردوە بەها داماڵێ‌ و نەهێڵێتەوە بەتایبەتمەندییە كەسییەكانەوە، ئەمە وێڕای پیشاندانی دەیەها فیلم و بڵاوكراوەی نامۆو نەشازو ڕواڵەتی دەرون هەڵخڕێنەر، ئەمە باسێكە دروست لەهەناوی بێمولاتی حزبی و حكومییەوە دێ‌.

 رێكخراوە رەگەزییەكان و ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی كەوتوونەتە بەردەم بەرپرسیارییەتیەكی مێژویەوە، كاتی ئەوە هاتووە پەرە پێدانی گەشەی مرۆیی و دیموكراسیەت، بەرین و بەرینتر پێكردنەوەی ماف و ئازادییە كەسیەكان بكەنە كاری یەكەم و هەرە سەرەكی خۆیان، نەك خولانەوە لەبازنە داخراوە ڕەگەزی و حزبیەكان، پێویستە تۆڕی بەرفراوانی هەماهەنگی ڕێكخراوەیی پێكبهێنن و ساڵانە بەپشتیوانی ناوەندە زانستیەكان دەیەها توێژینەوەو كۆنفڕانساتی تایبەت بەمەسەلە جێندەرییەكان لێرو لەوێی شارەكانی هەرێم ئەنجام بدەن، پێویستە چاودێرو بەدواداچوكارێك بن سەر ڕاست و پەیوەندیدار.

 سەبارەت بەحزبەكان ئەركەكە گشتگیر ترو مەزنترە، ئەوان واجبیانە دڵسۆزی قەناعەتە حزبیەكەی خۆیان و مرۆڤ ئامانج بن، لەسەریان ڕاستگۆبن لەگەڵ دروشم و ئەو شیعاراتانەی هەڵیانگرتووە، مێینە بەكۆتا وەرگرتن و مێینە بەخاترو خوایش پشتیوانی كردن دژە جەوهەری مێینەییە، هەبوونی ژمارەیەك مێینە لەئۆرگانە باڵاو ناوەندی و بنەكەكیە حزبیەكاندا كۆتاو بەس نییە، پێویستە ڕێز لەئیرادەی مێینە بگرن و وەك هاوخەبات و هاوتا لەتوانست و ماف و ئازادییەكانی هەژماری بكەن، پێویستە خول و بەشداری پێكردنی مێینە هەم لەناوخۆ و هەم لەدەرەوەی خۆدا بكەنە ئامانج.

نوچە: ماوەیەكی زۆر پرسی ژن لە ئەولەویەتی كاری حكومەت بوو، یاسای باش هەمواركران و كۆمەڵێك دەزگاو دامەزراوەی تایبەی دامەزران، پێتوانوایە ئێستاش هەمان رۆڵیان هەیە؟

ئارەزوو مەحمود: لەڕاستیدا ئەوەی كراوە شتانێكن زۆر سادەو سەرەتایی، حكومەت هێشتا دیدێكی رونی نییە، هێشتا یاساگەلێك بەركارن مێینە وەك ژمارە دوو سەیر دەكەن، حكومەت تەواو وەك دامەزراوەیی قەزایی هەر خەریكی كارو دۆسیە بچوكەكانەو هێزو بوێری ئەوەی تێدانیە ڕاستەوخۆ بدات لەلەمپەرە گەورەكانی بەردەم ماف و ئازادییە مرۆییەكان، لەبەر ئەوە ڕۆڵی ئەو دەزگەو دامەزراوانەی هەن ناتوانرێ‌ نكۆڵی لەڕۆڵ و كاریگەرییان بكرێ‌ بەڵام لەڕاستیدا نەیانتوانیوە تەنها یەك هەنگاویش پاشەكشە بەهزری توندوتیژ بكەن.

نوچە: جیا لە شوێنە ئاساییەكان، هەڵاواردنی رەگەزی لە ناو نوسەرو نوخبەی رۆشنبیریش هەیە، تا ئێستا جیاوازی لە نێوان بەرهەمەكانی ژن و پیاو دەكرێت ئەگەر ئافرەتەكە بە تواناتریش بێت. پێتوایە بیركردنەوەی نوخبەتی كورد لەگەڵ بیركردنەوەی كەسانی ئاسایی هاوبەشە بۆ ژن؟

ئارەزوو مەحمود: نەخۆشییەكە گشتگیرە، هەمووان شانازی دەكەن بەوەی بڵێن وەك فڵان نێر دەڵێت، بەڵام نووسەرو ڕۆشنبیرانێكمان نەك هەر نەبینی وەها شانازییەك بەڕای مێینەیەكەوە بكا ئەسڵەن ڕاو سەرنجەكانیشیان ئەدزن، لەبەر ئەوە ئەگەر تەواو ڕاست دەرنەچێ‌ بگوترێ‌ ڕای بژاردە ڕۆشنبیریەكانیش هاوتاو هاوبەشە لەگەڵ كەسانی ئاسایی، بەدڵنیاییەوە دەتوانم بڵێم زۆر لەسەر تر نییە، بژاردەی ڕۆشنبیری كورد وەك باقی كایە كۆمەڵایەتییەكانی تر بەرخۆرو تەمبەڵە، هێشتا ڕەنگە نەتوانرێ‌ بگوترێ‌ خاوەن ڕەخنەو ڕەخنەگری زۆر جیددی و بەبنەماین، بەشی هەرە زۆری هەر خەریك بەجوینەوەو لێدانەوەو وتنەوەی قەوانە كۆنەكانە، خاوەن دیدو تەرحێك نییە داهێنەرانەو بتوانێ‌ پێشەنگایەتی بكات، بەدڵنیاییەوە ئەگەر لەمەدا مرۆ بڕواتە وردیاتەوە ڕەنگە شتانێك ببینیت زۆر ترسناك و نائومێدكاربن.

نوچە:بۆچی ژنان قبوڵی ئەم هەموو جیاكارییە دەكەن كە لە ژیانی كاردا بەرامبەریان دەكرێت؟ ئایا ئەم بێدەنگییە رازیبوونە یان بێهیوابوون؟

ئارەزوو مەحمود: ڕەنگە لەوەڵام بەپرسیارەكانی پێشوتردا تا ئەندازەیەكی باش وەڵام بەو پرسیارە درابێ‌، ئەوەی بەگرینگی دەزانم لێرەدا تەواوکاری بۆبکەم بكەم خودی مێینە خۆیەتی، خۆی هۆكارە هەرە گەورەكەیە، هێشتا ژمارەی ئەو مێینانەی شانازی بەلاوازییەكانیانەوە دەكەن و نێر وەك سەردارو سەروەری بێچەندو چۆنی خۆیان ئەزانن، هەر زۆر زیاترە لەژمارەی ئەو مێینانەی لاوازییەكان ڕەت دەكەنەوەو خۆیانن، بەڵی ڕاستە كۆمەڵگە ڕەقە، فەرهەنگەكە تەنگە نەفەسە، دەسەڵاتە جیاوازە كۆمەڵایەتی و حكومییەكان خەمساردن، یاساكان هاوكار نین، بەڵام هیچ كام لەمانە نابێ‌ ببنە مایەی هەڵبژاردنی بێدەنگی و شانازی كردن بەلاوازییەكانەوە، ئەركی مێنە خۆیەتی بەر لەهەمووان كار لەسەر هێنانە ئاراوەی فەزایەكی باشتر بكاو دەست بداتە ڕەچە شكاندن.

نوچە: تا ئێستا بزووتنەوەی فیمینیزمی یەك ئامانج لە كوردستان نییە بۆچی؟ سیاسەت خراوەتە پێش ژنبوون؟ یان ژنانی كورد هێشتا ناتوانن لە چوارچێوەیەكی فكریدا داكۆكی لە مافەكانیان بكەن؟

ئارەزوو مەحمود: بەداخەوە لەكوردستاندا سیاسەت بووە بەهەموو شتێك و هیچیش نیە، سیاسەت قەتیس كراوە لەبەرژەوەندی بچوك و خێڵگەرایدا، ئەركە گەورەكەو ڕۆڵە مەزنەكەی خۆی ناگێڕێت، سیاسەت نەك هەر خراوەتە پێش مێینە بوون، خراوەتە پێش مرۆیی بوونیشەوە، نا نەخێر باوەڕ بەوە مەكە لەكوردستاندا سیاسەتێك وجودی هەبێ‌ تەندروست، هەروەك چۆن باوەڕ بەوەش مەكەن شتێك هەبێ‌ بەناوی بزوتنەوەی فێمێنیستی، ئەوەی هەیە هەوڵێكە بچوك و تاكە گروپ و كەسی، ئەم سیاسەتەی پیادە دەكرێ‌ تەنگە نەفەس و دەرون بچوك و تەواو تەمومژاوییە، ڕێگە نادا شتێك لەدایكبێ‌ بچێتەوە سەر شاڕێگەی هەبوون و ژیانێكی بەماناو شایستە تر، هەر ئەمەیە وایكردوە نەك هەر مێینە فكر ببێتە غیابێكی قوڵ لەهەموو كایەو مایە كۆمەڵایەتی و حزبیەكاندا.