Nuce Logo

داستانی مەم و زین لە دوورگەی ئیبن عومەر لە دەوروبەری رووباری دیجلە لە ویلایەتی شەرناخی باشووری رۆژهەڵاتی توركیا روویداوە، پاڵەوانی ئەو داستانە بریتین لە زین خوشكی بچووكی زەینەدین و مەم كوڕی یەكێك لە خزمەتكارەكانی دیوەخان، كە لە چینی خوارەوەی كۆمەڵگە بوو.

ئەو داستانە د.محەمەد سەعید رەمەزان بۆتی لە كورمانجیەوە بۆ زمانی عەرەبی وەریگێڕاوە، یەكێكە لە دیارترین چیرۆكی خۆشەویستی بە زمانی كوردی، بۆ چەندین زمانی جیهانی وەرگێڕدراوە.

نینگ دۆنگ و یومنا بەیرەكدار ئەو دوو هاوسەرە توركی و چینیەن، چیرۆكی خۆشەویستی ئەفسانەیی مەم و زین كاریگەریان سەر دروست دەكات و بڕیاردەدەن لە شەنگەهای بەرەو شەرناخی توركیا گەشت بكەن.

چیرۆكی وەرگێرانی

پێنج ساڵ پێش ئێستا د.نینگ دۆنگ، لە ئەكادیمایی شنگەهای بۆ زانستە كۆمەڵایەتییەكان وانەبێژ بوو، بڕیار دەدات مسوڵمان بێت، ناوی خۆی بگۆڕیت بۆ نورەدین دۆنگ.

داستانی مەم و زین وەرگێردراوەتە سەر زمانەكانی عەرەبی و فارسی و فەڕەنسی و ئینگلیزی

لە كاتی لێكۆڵینەوەی ئەكادیمی چاوی بە كۆبەرهەمی ئەحمەدی خانی شاعیری كورد دەكەوێت، كە نووسەری داستانی مەم و زینە، دوو گەنج بوونە لە دوورگەی ئیبن عومەر لە ساڵانی (1450  و 1451) ژیان و خۆشەویستی دەكەوێتە نێوانیان، بەڵام ناتوانن هاوسەرگیری بكەن.

دوو ساڵ پێش ئێستا دۆنگ بڕیار دەدات ئەو داستانەی خانی تەرجمەی چینی بكاتة، پێشتریش بۆ زمانەكانی عەرەبی و فارسی و فەڕەنسی و رووسی وەرگێڕدرابوون.

ئەو دوو هاوسەرە لە ساڵیادی یەكەمی هاوسەرگیریان بڕیار دەدەن ئەو ماوەیە لە نزیك گۆڕی مەم و زین بەسەر ببەن، ئەوەش وەك كاریگەربوون بە خۆشەویستی نێوان ئەو عاشقە بە یەك نەگەیشتووە.

سەردانێكی بەهادار

نورەدین لە لێدوانێكی بۆ ئەنادۆڵ رایگەیاند، "خۆی و خێزانەكەی زۆر سەرسامن بە چیرۆكی خۆشەویستی مەم و زین، هەر ئەوەش پاڵنەر بوو سەردانی شەرناخ بكەن و بچنە سەر گۆڕی مەم و زین."

لەبەشێكی تری قسەكانی نورەدین دەڵێت، "ئەو سەردانە لەساڵیادی هاوسەرگیری من و یومنایە، بۆیە ئەو سەردانە بۆ ئێمە زۆر بەهادارە، لە كاتی سەردانی گۆڕی مەم و زین هەستێكی قووڵم بۆ دروست بوو، كە ئەو دوو عاشقە وانەیەكی زۆر گرنگی خۆشەویستیان بە مێژووی مرۆڤایەتی داوە."

سەبارەت بە وەرگێرانەكەش نورەدین گوتی، "دوو هەزار (500) بەیتە شیعری ئەو داستانەم بۆ چینی وەرگێڕاوە، من زۆر سووربووم لەسەر بەردەوامی ئەو وەرگێڕانە و برەودان پێی."

هەر سەبارەت بە سەردانەكەیان یومنا بەیرەكدار رایگەیاند، "خۆی و هاوسەرەكەی بڕیاریان دا ساڵیادی هاوسەرگیریان سەردانی دوورگەی ئیبن عومەر بكەن و كە شوێنی روودانی داستانی خۆشەویستیە."

دەربارەی وەرگێڕانی داستانەكەش گوتی، "لەگەڵ هاوسەرەكەم كار لەسەر وەرگێرانی ئەو داستانە دەكەین، كاریگەری زۆری لەسەرم دروستكردووە، خۆشەویستنی مەم و زین بۆ یەكتری زۆر بە هێز بووە، بەڵام نەگەیشتوونە بەیەك، من و نورەدین ئەوەندە یەكترمان خۆش دەوێت، شوكری خوا دەكەین ئێمە گەیشتووین بە یەك."

عەبدولعەزیز بەلیكە، كە بۆ ئەو گەشتە رێنمایی دەكردن دەڵێت، "بۆ من شتێكی زۆر سەیر بوو كاتێك گوتیان لە چینەوە بۆ سەردانی گۆڕی مەم و زین هاتووین، كاتێكیش بۆ ئەو ناوچەیە هاتن وەك كەسێكی دانیشتووی ئەو ناوچەیە هەستم بە شانازی كرد، ئێستا خەڵكی ئەو ناوچەیە ناویان ناون مەم و زین."