Nuce Logo

ئەو راپرسییە كە دەستەی راوێژكارانی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ پێوانەكردنی ئاستی رەزامەندی خەڵك لە كارنوێنی حكومەت و دەستكەوتەكانی ئامادەی كردووە، شەپۆلێكی فراوانی گاڵتەپێكردنی لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان وروژاندووە، چاودێرە عێراقییەكان دەڵێن، "بە لایەنی كەمەوە ئێستا زانیمان كاری دەستەی راوێژكاران چییە"، هەندێكی تر دەپرسن، "بۆچی رێژەی پاڵپشتییەكە لاوازە و نەیانكرد بە 99.99 %".

پوختەی راپرسییەكە لەلایەن دەستە حكومەییەكە ئێوارەی دووشەممە بڵاوكراوەتەوە ئەوەیە، بە ئاستی جیاجیا 78% خەڵكی عێراق متمانە بە حكومەتی محەمەد شیاع سوودانی دەكەن. راپرسییەكە باسی لەوە كردووە 38% عێراقییەكان بە تەواوی متمانە بە كارنوێنێ‌ سیاسی و خزمەتگوزاری سەرۆك وەزیرانی عێراق دەكەن، كەچی 40% گوتوویانە تا ئاستێك متمانەی پێدەكەن و لە بەرانبەردا تەنیا 22% گوتوویانە متمانە بە حكومەتی سوودانی ناكەن.

بەگوێرەی راپرسییەكە 78%ی عێراقییەكان 
متمانەیان بە سوودانی هەیە 

چالاكوانانی تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان پێیانوایە ئامانج لەو راپرسیە جوانكردنی وێنەی حكومەتی سوودانییە، كە لە تەواوكردنی ساڵی یەكەمی نزیك دەبێتەوە و دەشپرسن ئاخۆ ئەو حكومەتە لە ئۆكۆتبەری ساڵی رابردووەوە چ دەستكەوتێكی بۆ عێراق هەبووە؟ 

 مازن ئەشیقر لە تۆڕی كۆمەڵایەتی ئێكس سەرنجی خۆی بڵاوكردووەتەوە و دەڵێ‌، "لە یەكەم سات زانیم دەستەی راوێژكارانی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران راپرسی بۆ هەڵسەنگاندنی سەرۆكایەتی حكومەت كردووە، ئەمەش مانای ئەوەیە دامەزراوەیەكی بێ لایەن نەیكردووە، بەم زانیارییە تێگەیشتم كە راپرسییەكە تەنیا جوانكردنی وێنەی حكومەتە".

عەمار حەدیسی هەر لە ئێكس پەیامێكی بڵاوكردووەتەوە دەڵێ‌، "دەستەی راوێژكارانی ئەنجومەنی وەزیران راپرسییەكیان كردووە: ئایا متمانە بە حكومەتی سوودانی دەكەی یان نا.. ئەنجامەكە ئەوە بوو 78%  عێراقییەكان متمانە بە سوودانی دەكەن. بەلایەنی كەمەوە ئێستا زانیمان كاری دەستەی راوێژكاران نییە، بەڵام بۆ نایانكرد 99.99% ؟".

پەیجێكی هەواڵ لە ئێكس نووسیویەتی، "وایان لێهاتووە راپرسی دەكەن، بەڵام رەحمەت بۆ دایبابی ئەو كەسەی راپرسیەك دەكات و روونی دەكاتەوە: ئاخۆ رەزامەندی حكومەتی ئێران لەبارەی سەرۆكایەتی حكومەت چییە؟ ئاستی رەزامەندی گەلی ئێرانی لەو پاڵپشتییە چییە كە لە حكومەتی عێراقەوە پێشكەشیان دەكرێت؟ پێشبینی دەكەم لە ئاستی رەزامەندی گەلی عێراق زیاتر بێت وبڵێن : ئاغا خەیلی خوبی".

بەشێك لە چالاكوانانی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان لاپەڕەی راپرسییان لە پەیجەكانیان رێكخستووە، بۆ وەرگرتنی رای عێراقییەكان لە كارنوێنی سیاسی و خزمەتگوزاری حكومەتی سوودانی، بۆ ئەوەی بزانن لەگەڵ ئەو ژمارانە یەك دەگرێتەوە كە دەستەی راوێژكاران بڵاویكردووەتەوە.

دەستەی راوێژكاران دەڵێ‌، "ئەو راپرسییە كە بەگوێرەی بنەما زانستییەكان، شێوازی وەرگرتنی نموونە(سمپڵ)ی هەڕەمەكی بەكارهێنامەوە، ژمارەی نموونەكان نۆ هەزارە لە تەواوی چین و تەمەنە جیاوازەكانی كۆمەڵگە، لە تەواوی پارێزگاكان بە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستانیشەوە". 

دەستەی راوێژكاری دەشڵێ‌، "یەك پرسیاریان ئاراستەكراوە سەبارەت بەوەی ئاستی متمانەیان بە كارنوێنی حكومی و خزمەتگوزاری سەرۆك وەزیران چەندە؟ بژاردەكانی وەڵامیش ئەمانە بوون: بە تەواوی متمانە دەكەم، تا ئاستێك متمانە دەكەم، متمانە ناكەم، پارێزگای قادسیە بە پلەی یەكەم هاتووە كە 18% ی دەنگدەران بووە، زۆربەیان وەڵامەكەیان "تەواو متمانە دەكەم" "تا ئاستێك متمانە دەكەم" لەدوای ئەویش پارێزگای بەغدا دێت كە 16% دەنگدەرانن، كەچی پارێزگای سلێمانی لەدوایین ئاست هاتووە لە بەشداریكردن بە رێژەی 1%.

ئەو راپرسییە پشت بە هیچ بنەمایەكی زانستی نابەستێت. 

بەگوێرەی ئەو زانیارییانە لە میدیا ناوخۆییەكان بڵاوكراونەتەوە، ژنان بایەخیان بۆ بابەتی راپرسییەكە لاواز بووە 16% بوون، كەچی 84% پیاوان بوون. هەروەها لە ئەنجامی راپرسییەكە هاتووە ئەوانەی بە دوای كار دەگەڕێن زۆرترین بەشداریان هەیە بە رێژەی 36% زۆربەیان وەڵامەكەیان "بە تەواوی متمانە دەكەم" "تا ئاستێك متمانە دەكەم" كەمترین وەڵامیان "متمانە ناكەم" بوو.

 مونقز داغەر بەڕێوەبەری ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باكووری ئەفریقیا، و ئەندام لە ئەنجومەنی بەڕێوەبردنی دامەزراوەی گالوپی نێودەوڵەتی و توێژەری ناهەمیشەیی لە سەنتەری توێژینەوەی ستراتیژی و نێودەوڵەتی لە واشنتن، هاتە ناو مشتومڕەكانی راپرسییەكە، دووپاتی كردەوە كە ئەو راپرسییە پشت بە هیچ بنەمایەكی زانستی نابەستێت. 

داغەر كە یەكەم راپرسی گشتی لە عێراق لە 2003 ئەنجام داوە و زۆریش كارەكانی بە نموونە دەهێنرێتەوە، لە توێژینەوەكانی پەیوەستدار بە رای گشتی لە عێراق و جیهانی عەرەبی ئاماژەی بۆ دەكرێت لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك روونكردنەوەی داوە و دەڵێ‌: "دەستەی راوێژكارانی سەرۆكایەتی حكومەت ئەنجامێكی بڵاوكردووەتەوە گوایە راپرسی عێراقییە لەبارەی متمانەكردن بە سەرۆك وەزیران، كارێكی چاكە كە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران بایەخ بە بۆچوونی عێراقییەكان دەدات، بەڵام دەبێت لەسەر بنەمای زانستی ئەنجام بدرێت".

دواتر ئەو توێژەرە دەڵێ‌، "وەك پسپۆرێك كە زیاتر لە 20 ساڵم بەسەر بردووە لەم بوارەدا بەڕێوەبەری ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بووم لە دامەزراوەی گالوپی نێودەوڵەتی، وەك عێراقییەك هەست دەكەم ئەوەی بڵاوكراوەتەوە ناگاتە ئاستی راپرسییەكی زانستی، بە داخەوە ئەوەی راپۆرتەكەی بڵاوكردووەتەوە كەوتووەتە چەند هەڵەیەكی كوشندەی زانستی، لێرە چەند نموونەیەك دەهێنمەوە خوازیارم ئەوەی راپرسی دەكات لەبەرچاویان بگرێت، گرنگترین رێسا زامنكردنی نوێنەرایەتی دروستی كۆمەڵگەیەی بە ئامانجگیراوە بەر لەوەرگرتنی نموونەی توێژینەوە، بۆئەوەی هاوشێوەی رێژەی راستەقینەی كۆمەڵگە بێت"

دوای ئەم چەند تێبینیە توێژەرە عێراقییەكە بە چەند خاڵێك سەرنجەكانی خۆی دەخاتەڕوو:

یەكەم: رێژەی ژنان 16% یە، كەچی رێژەی ئەوان لە كۆمەڵگە بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی پلاندانان نزیكەی 50% یە. واتە نوێنەرایەتی ژنان لە نموونەی راپرسیەكە زیاتر لە سێ جار كەمترە لە رێژەیان لە كۆمەڵگەی عێراقی و بەمەش ناكرێت پشت بە وەڵامەكەیان ببەسترێت چونكە بە بەراورد بە پیاوان لە نوێنەرایەتی ستەمیان لێكراوە.

 دووەم: رێژەی دەرچووانی زانكۆ لە نموونەكان 40%یە كەچی رێژەی ئەوان لە واقیعدا 10%یە ئەمە مانای ئەوەیە چوار هێندە بۆچوونی دەرچووانی زانكۆ زیاد كراوە. 

سێیەم: راپرسییەكە ئەلیكترۆنی بووە، بە واتەی ئەوەی تەنیا بەوانە گەیشتووە كە ئینتەرنێتیان هەیە، ئەوانیش رێژەی 80%ی كۆمەڵگەن، واتە 20%ی كۆمەڵگە فەرامۆش كراوە، هەروەها راپرسییە ئەلیكترۆنییەكە نەخوێندەوارەكان فەرامۆش دەكات كە رێژەی ئەوانیش دەگاتە 24% بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی پلاندانان. 

داغەر باس لەوەیش دەكات "چەندان بۆچوونی تری هەیە كە لە وتاری داهاتوویدا باسی دەكات" جیا لەمەیش دەڵێ‌، "باشە تیمی حكومەت بایەخ بە بۆچوونی گشتی بدات، بەڵام ئەمە بۆچوونی گشتی نییە، بەڵكو بۆچوونێكی تایبەت و لایەنگرانەیە". 

دوای رێككەوتنێكی نێوان لایەنە شیعە و سوننە و كوردەكان حكومەتی محەمەد شیاع سوودانی پێكهات، ئەمەش دوای تەنگژەیەكی سیاسی قووڵ كە ساڵێكی خایاند و خەریك بوو جەنگێكی ناوخۆی لە عێراق هەڵبگیرسێنێت. زۆرێك لە عێراقییەكان هیوای ئەوە دەخوازن كە سەقامگیری بۆ وڵاتەكەیان بگەڕێتەوە و حكومەت پابەند بێت بە كارنامەی گەشەپێدان و ئابووری خۆی كە بۆ بەدەستێهاننی متمانە خستبوویەڕوو. بەڵام بە كردار هیچ نەهاتووەتەدی هەر چەندە پەرلەمان رەزامەندی لەسەر بودجەی سێ‌ ساڵی داوە كە بە گەورەترین بودجە دادەنرێت لە مێژووی عێراق و قەبارەكەی دەگاتە نزیكەی 153 ملیار دۆلار بۆ هەر ساڵێك.

سەرچاوە: رۆژنامەی عەرەب